QOFUMMAAF SEENAA ALEKSAANDER SILKIRIK

Qofummaa karaa lamaan hiikuu dandeenya.Tokko dhugumaan namoota irraa qaamaan adda ba’anii jireenya qofaa jiraachuu yoo tahu, inni biraan utuma namoota wajjin jiranii hiriyaa dhugaa /aantee dhugaa/ kan miira ofii hiraniif dhabuun miira qofummaan guutamuu dha. 

Lachuu qofummaadhuma, miidhaa qofummaan namatti fidu hedduudha. Kanneen armaan gadii miidhaalee qofummaa keessaa muraasa:

● Umurii namaa ni gabaabsa: Carraan umrii malee du’uu isaanii kannneen hariiroo fayyaaleessa namoota waliin qabaniin yoo madaalamu kan namoota qofummaan jiraatanii daran dabala. 

● Humna dhibee ittistuu qaamaa ni dadhabsa.

● Fayyaaleessumaa soorataa ni hanqisa. Namoota qofummaa qaban waanuma argatan waan soorataniif carraan nyaata madaalamaa argachuu isaanii ni hir’ata.

● Dhibee mukuu/gadddabuu (depression) fi muddama (stress) nama saaxila. Dandeettii mukuu/dhiphuu dandamachuu namaa illee ni hir’isa.

● Araada gara garaaf nama saaxila.

● Hariiroo hawaasumma daran nama harkaa balleessa.

● Carraa of ajjeesuu namaa ni illee ni dabala.

"Qofaa dhalanne,qofa duunas.Qofummaan kutaa deemsa jireenya keenyaati!"Jenova

Namni lammii Iskootilaandi Aleksaander Silkirik jedhama umurii dargagummaa isaatti yakkaan kan himatamee dargageessi kun mana hidhaa akka hin seenne miliquuf hojjeta doonii ta'uuf murteessee.akkuma murteesses hojjeta doonii ta'ee.Hojiin doonii irraa ulfaataa ta'u illee inni garuu jabaatee itti fufe.hojicha eegalee waggoota kudhaan booda umurii isaa waggaa 27tti jechuun bara 1713 doonii siinkipoortis jedhamtu irratti hoogganaa imala galaana irraa ta'uun ramadame.Dooniin kun qarqara galaana Biraazil irraan gara kibbaa kan imaltuu turte.qarqara galaana Arjentiinaa qaxxaamuruun karaa chiilli gara kaabaatti deemsa ishee itti fufte.doonittiin imala irra osoo jiranii turee egaa haalli sodaachisaan kan isaan mudate.balaa guddaa lubbuu isaaniif sodaachisuuf saaxilaman.kana irraan immoo galaan isaani nidhume,dhukkubni imaltoota hedduu jalaa miidhe.kanaafuu deemsaas hin mijatne waan ta'eef yeroo xiqqoof ni boqotani.booda akka deemuu qaban gareen kaan yoo irratti waliif galan Aleksaander Silkirik garuu ni mormee.garuu namni isaa dhagahuun hin ture.kanaan Aleksaander silkirik qofaa isaa achi irratti hafe.odola namni irraa hin jirre irra qofaa isaa!Doonittiin imala ishee eegaltee otoo hin turiin silkirik yaada isaa jijjire.jara waliin deemuu fedhe.itti fiigee waamus namuu isa hin dhageenye.otoo inni iyyee waamuu gara jabinaan odola sanyiin namaa irra hin jirre gubbaatti gatanii qajeelan.bakka namni hin jirretti qofaa isaa hafuu isaaf gaabbii guddaatu itti dhagahame.garuu homaa gochuu hin dandeenye.sammuu isaa amansiisee jireenya qofummaa waldhansoo qabuu qofa ture wanti inni gochuu danda'u.har'a bor dooniin biroo dhufa jedhee eeggachuu itti fufus akka inni abdate hin taane otoo inni kallatti hundaan dhufaatii doonii eeguu guyyootni fi halkanoonni hedduun dhufanii darban.jireenyi isaas ittuma yaaddoo guddaa keessa seene.jireenyi Aleksaander silkirik odola Juwaan Fernaandez irratti salphaa hin turre.osoo sagalee namaa hin dhagahiin,uumama namaa jedhamu ijaan hin argiin guyyoota hedduu odola xiqqoo guutummaan guutuutti galaana guddaan marfamtee jirtu tokko irra jiraachuun baay'ee ulfaata.ro'oota bosonaa adamsuun yeroo hedduuf sooratee obsaan doonii gara qarqara galaanatti bahuun hordofature.dhuma irraa waggaa afuriif ji'oota afur erga qofummaan dabarsee boodaa dooniin biyyaa Ingiliiz dhufuu ishee baree gammachuun abiddaa bobeessee mallattoo itti argisiisuun gara isaatti waamatee kanaan qofummaa keessa bahe.