SEENAA DUBARTII YEROO TOKKOON DHIIROTA SHANITTI HEERUMTEE


Akkamiin dubartiin tokko al takkaatti dhiirota shanitti heerumtii? Hiibboon dachee kanaa guyyaadhaa gara guyyaatti kaninni heddummaateefii sababa itti dhaloonni Waaqayyoon aarsuuf jedhee hojii fofokkisaa barbaadee hojjetuufidha.  Hojiiwwan hammeenyaa ilmoo namaan hojjetaman duruma iyyuu jiru. Jallinni jaarraa 21 ffaa kana keessatti mul'ate garuu daangaa dhabeera! Waaqayyoof dhaloonnis  erga wal dhagahuu dhabanii turee bubbuleera. Kuni immoo gaaga'ama hamaa Pilaaneetii keenya kana irratti geessisaa jira. 

Pilaaneetiin kuni namoota hedduu jallina hojjetaniin maraattee dawaa dhabdeetti! Gaaffiin dhaloota kanaas  kaninni guyyaarraa gara guyyaatti deebii dhabeefii sababa hojiiwwaan cigaasisoon Waaqayyoon dheekkamsiisan akkas akkasii hojjetamaa oolaniifidha. Ilmoon namaa mudhii isaa hidhatee fincila hamaa Waaqayyo irratti gaggeessaa jira. Namni Waaqayyoon sodaatu gowwaafi dabeessa  jedhamee, odeessituun hojii gaarii tokko illee hojjettee hin beekne bara itti leellifamtu, bara fuggisoofi jaarraa xamaamotaa keessa jirra. Waanti dura deemuu qabu teellaa deemaa, waanti teellaa deemuu qabu dura fiigaa jira.

Arrabni isaanii qofti kan Lubbuu qabu, jireenyi isaanii inni kaan  du'ee kan owwaalame, namoota meeqa beekna! Jechoota hamoo ilma namaatti darbachuuf kan of hin qusanne, arrabni isaanii qofti qabeenya isaan qaban isa guddaafi beekumsa isaanii isa dhumaa akka tahetti lakkaawwatanii dacheerra kan bobba'an; ilmaan Seexanni ergatutu lafa kana hurgufee maraachisaa jira! Ofittummaafi of tuulummaan, of jajuufi of bokoksuun, anatu jiraafi  anummaan  jireenya namoota hedduu akka Muuzii tortoree  isaan godheera! Faallaa kanaammoo kan Waaqayyoon sodaatan, amanamoon, kan nama safeeffatan, kan arrabni isaanii gabii qabu, yoo  dandahan kan nama gargaaran, yoo dadhabanimmoo kan nama hin gaddisiifne, yoo dubbatanii ejjetan kan naamusa qaban, kan dubbiin isaaniifi jireenyi isaanii mi'aawaa tahes lafa rakkiftuu kana irra jiru. Haa  tahu malee sababa rakkiftoota Waaqarra iyyuu baala  hin buufnee kanaaf immoo gadi jedhanii jiraachuuf, qajeelummaa isaaniitti qaanahanii jiraachuuf dirqamaniiru!

Biyya keenya keessattis tahe addunyaa gara biraa irratti yeroo dhiirri dubartoota hedduu fuudhu (Polygamy) inuma jira. Inni kuni iyyuu Waaqayyoon kan dheekkamsiisudha. Haa tahu malee yeroo dubartiin tokko dhiirota hedduutti heerumtu (Polyandry) matumaa beekamaa miti. Aadaa kan fakkaatuufi Seera Hindu'izimiiti kan jedhan garuu biyya Hindii keessatti gareen  muraasni in mul'atu. Kuni osuma Waaqayyoon hin   gaddisiisu tahe iyyuu, Seera haamilee (Moral Law) tiin eeyyamamaadhaa? Nama hin jeequu?

Dubartii biyya Hindii kan taate Rajo Verma kan jedhamtu obboloota dhiiraa Shanitti al takkaadhaan heerumuudhaan mana tokko keessa haadha manaa dhiirota shanii taatee jiraachaa jirti! Isheen hunduma isaanii ija tokkoon ilaaluuf dirqama qabdi. Ijoolleen isheerraa dhalatanis kan eenyuu iyyuu hin jedhamani! Maqaa Shanan abbaa manoota sanaan Waamamu! Isaan dabaree isaanii eeggatanii Haadha manaa isaanii bukkee kan bulan yeroo tahu, "Walitti hinaafuu haa turuutii jechuma "Hinaaffaa" jedhamtu iyyuu hin beekani!"jedha akkan seenaa isaanii  Hdogar irraa odeeffadhetti! Maaliif akka akkasiin fuudhan yeroo gaafataman;  hanqinni durbaa waan  jiruuf rakkoo kana hirdhisuuf akka tahe dubbatu.

Maal taha as yoo dhuftan walakkaan keessan, Waaqayyo durba akka cirracha galaanaatti nuuf baay'iseera mitii as nu biraa? Sababa lammaffaa immoo; akka dhiironni lafa abbaa isaanii hirachuuf jedhanii walloolanii wal hin ajjeefneefidha jedhu. Namoonni biyya Hindii keessatti Aadaa kana hordofan! Dhiirri akkasiin jiraachaa jira.maaf ijaan jaalallee koo ilaaltee jettee nama ija jaamsuuf itti hin fiigiin! Nan qoose malee! Jaalalleen keessan kan keessan qofaadha! Sanas tahu kana Seexanni sababa akkasiin sammuu namaa keessa talaallii isaa isa hamaa fi Waaqa nama fincilsiisu kaahuun; guyyaarraa gara guyyaatti Waaqayyoofi dhaloota waan walitti buusu qopheessaa oola! 

Jarri akkasiin jiraatan kuni, ilmaanuma yaada gaarii yaadan dhalchuun isaaniif hin danda'amu. Gaahelli dhiira tokkoofi dhalaa tokkoon alaa hunduu abaarsaafi waan Waaqayyoon duchisiisee lafas abaarsisudha. Guyyaadhaa gara guyyaatti rakkinni addunyaa kanaa kan baay'ataa adeemeefii taateewwan akkas akkasii kan Waaqayyoon aarsanii  sammuu dhalootaas  duudaa  godhan waan baay'ataniifidha! Waaqayyoon sodaachuun jalqaba Ogummaati!Warri Waaqayyoon sodaatan mooraa ogummaa keessa kan deddeebihaniifi jireenya kan qabanidha. Warri seera uumamaa jallisanii, Farda  Seexanaa tahanii, isaaf jallina akkas akkasii baatan immoo; madda rakkina dachee kanaati! Hojiiwwan akkas akkasii kan seera uumamaa jallisan  lafa  hundumaa akka isaan rukuchiisuu dandahan beekuun isin irra jiraata. Sammuun keessan jallataa seera uumamaa akkas akkasii irraa akka fagaatu  isinitti himuun jaalladha! 


No comments:

GAAFAN DU'EE SIIDAA KOO IRRATTI MAAL JETTANI BARREESSITU?

Guyyaa tokko namicha tokkotu daw’iidhaaf gara Amerikaa deeme jedhama. Biyyicha keessa olii fi gad deemee erga daw’atee booda dhuma irratti s...