GORSA DUBARTOOTA HUNDAA

 

【1】 Gonkumaa abbaa manaa kee ijoollee fuulduratti hin loliin (wal hin dhabiin), dubartii beektuun kana hin gootu waan ta'eef.

【2】 Bareedina abbaa manaa keetii mirkaneessuu hin dagatiin! Utuu inni of bareechee xumuree si hin gaafatin!

【3】 Gonkumaa hiriyyaan kee abbaa manaa kee waliin hidhata akka uumtu hin heeyyamiin!

【4】 Gonkumaa yeroo mana fincaanii fi yeroo uffataa hin ariifatin, abbaan manaa kee kanaan waan hin mufanneef.

【5】 Maatiin kee yookaan hiriyyaan kee erga heerumtee waa'ee heeruma kee yaada kaasuu hin qaban, jecha isaan jedhaniif yeroo kee gubuu hin qabdu, yoo isaan dhiisuun si

dirqamsiise dhiisu qabda malee.

【6】 Gonkumaa yaadni kee qabeenya irratti kan xiyyeefatu ta'uu hin qabu, yoo qarshii isaa ol kan argattu ta'ellee walitti fiduu qabda malee.

【7】 Hin irraanfatin abbaan manaa yaadaan dhaggeeffachuu barbaadaati, yaadni kee qabamaa itti ta'uu hin qabu. Walii galtee gaariin gammachuu jireenya ofiiti waan ta'eef.

【8】 Yeroo marii yoo yaadni kee kan Isaa olitti hojjetu ta'e gonkumaa ofii kee isaan olitti of hin madaaliin, kun waliin hojjechuu waan ta'eef.

【9】 Abbaa manaa kee irratti ol-aantummaa hin fudhatin, abbaan manaa mataa haadha manaa waan ta'eef.

【10】 Haati manaa dadhabduun maal-na-dhibdee haadha manaati, isheen qaamnumti isheeyyuu akka dhokfamu hin beektu.

【11】 Abbaan manaa kee akaakuu ittoo nyaataa gaarii fedhaa?? Haala ittoo nyaata kee fooyyessuu yaali! Abbaan manaa nyaatatti waan hin qoosneef.

【12】 Gonkumaa abbaa manaa keetiin hin morkatiin! (wal hin dhabin), Yeroo qabdu hunda seeran fayyadami qabeenyi kee akka dabaluuf.

【13】 Dhufaatii abbaa manaa keen dura burchuqqoo (baattuu bishaanii) qopheessii kaa'i! Akkasumas namni kamiyyuu mana kee yeroo dhufuuf.

【14】 Dubartii waa'ee heerumaa ilaalcha gadhee qabdu wajjin walitti dhufeenya hin uumiin!

【15】 Mana dhaabuun kee siif gatii qaba. Innis akka ilaalcha mataa keetittidha, of jibbaa jiraachuun garuu gatii hin qabu.

【16】 Ijoolleen eebba (kennaa) waaqayyooti. Kanaaf ijoollee kee jaalladhuutii sirritti isaan barsiisi!

【17】 Ati Gonkumaa mana kee too'achuuf dulluma hin qabaatiin! Sababa kamiinuu yaada fi bakka ati manaa fi maatii keef qabdu gonkumaa hir'achuu hin danda'in!

【18】 Haati manaa kadhannaatti jabaattuun baay'ee aboo-qabeettidha! Yeroo hunda abbaa manaa kee fi maatii keetiif kadhadhu! Waan dubbistaniif galatoomaa!!! Waaqayyoo isin haa Eebbisuu.

𝘉𝘖𝘊𝘈 𝘕𝘈𝘍𝘚𝘈𝘈𝘓𝘈 𝘋𝘜𝘉𝘈𝘙𝘈𝘈

◉ Akkuma dubartoonni bocaa fi bifaan gargar ta'an nafsaalli isaanis dubara irra gara dubaraatti boca, haalluu fi ijaarsa garaa garaatin akka addaa adda ta'eedha.

➊ Nafsaala mataarraa boca akka lafee qabu. Kuni keessattuu dubartoota gaggabaaboo irratti kan mul'atuudha. Dhiirri gosa kana ni jaallata. Sababa salphumatti sirnaan waan qabuufi miira gaarii waan itti dhageessisuuf.

➋ Hidhii nafsaala coomee. Kuni alli nafsaala dubartii foonin kan sirritti guuttameedha. Baay'ee lallaafaa waan ta'eef dhiiratti ni tola. Haaluma salphaadhan raawwachuuf mijataadha. Asitti rifeensi gara keessatti guddatu hin muudatu.  

➌ Nafsaala akka yeroo durbaa. Dhiirri kamiyyuu gosti kun itti tola. Sababiin isaas kuni dhiphaa waan ta'eef rigata cimaa uumuudhaan miirri gaarin dhiiratti akka dhaga'amu godha. Nafsaala dhiiraa jabeessee waan qabuuf baay'ee tolaadha.

➍ Kottee fardaa: Akkuma maqaasaa gosti kun kottee fardaa fakkaata. Akkuma miila fardaa gubbaarratti banamee jalatti walitti galuudha.

➎ Bifa habaaboo kan fakkaatu. Hidhiin keessaa sirnaan mul'ata. Isa ala jiru faana hammaan kan walqixa ta'eedha. Kuni akkuma habaaboo gara hundaanuu hidhiin nafsaalaa kan gadi dacha'eedha. ♨️@iccittijaalalaa

➏ Bifa maggaarrajaa kan fakkaatu. Kuni baay'inaan kan beekkamuudha. Hidhii xiqqaan inni nafsaala irraa kan as jidduutti ba'uudha. Waan hunda haguugee dhoksuu kan danda'uudha. 

➐ Cufaa kan ta'e. Kuni baay'inaan kan argamu miti. Walitti kan cufameedha. Hidhiin nafsaala dubaraa alaa fi keessaa akka malee gabaabbachuun kanaaf sababa ta'a. Hidhiin inni ala jiru isa keessaa haguugun kan duuchee argamuudha.

◉ Gosti nafsaala dubartii kamiiyyuu normal kan ta'eedha. Garaa garummaan bocaa kan uumamu hidhii nafsaala keessa fi alaatti argamu irraa ka'eeti. Ijaan gaafa ilaallamu garaa gara haa ta'u malee keessi isaa tokkichuma. 

YAA LEENCAA

 

Odoo gatiikee Beeknee

Silaa mukarra hin bultu

Barattii badeef malee

Daggala keessa hin galtu 

Barbaaddu lafaan dhooftee

Mataa gubbaarra teessaa

Maqaan keeyyuu mootiidhaa

Hammuma maqaa geessaa

Silaa ati hoogganaadhaa

Hundumaa ni ergattaa

Siree gubbaarra ciistee

Dammaaf cooma murattaa

Teessoo si jalaan deemu

Bookaf nadhii unnattaa

Aduun dirra kee hin nyaatu

Maasara keessa ooltaa

Kan feetetti hammaattee

Kan feetettimmoo toltaa

Miila keetis dhiqanii

Dibanii si nyaachisuu

Nyaatan barbaadadhaaf

Olif gad sin kaachisuu

~Ilaa.........

Ilaa mee yaa mootikoo

Ajajaa warra Guddaa

Ati ulfeeffamaadhaa

Mootii mootota hundaa

Waan tokko si gaafadhuu

Hundumaa ni dandeessaa

Beekaf wallaalaa hin jettuu

Hundayyuu ni dhageessaa

Garuu hanguma yoomiitti

Roobaf aduun dhaanamtaa

Gogaan kee miidhagaadhaa

Duutullee barbaadamtaa

Otoo guddaa taatee jirtuu

Maalif daggala teessaa

Maqaa kee yoo waaman

Hundumtuu si ulfeessaa

Baankiwwan biyya keenyaa

Maqaa keen moggaafamuu

Warshaalee bebbeekamoon

Maqaa keen oomishamuu

Gamoo babbareedaniis

Maqaa keen ijaaramaa

Warri sodaatamaaniis

Kabaja keen waamamaa

~Akkamiin hin beeknuree....

Akkanan waamamuukee

Dhageenyee quba qabnaa

Maaf hin beekne ni beeknaa

Akkamiin garaa dhabnaa?

Egaa yaa Leencotakoo

Dhaamsa tokkon siif dhaama

Har'aan booda maqaakee

Mootii jedheen si waamaa

Eeyyeen ati mootiidhaa

Daggalli siif hin maluu

Waangoo maasaraa yaasi

Inni daggala haa galuu

Hunduu si'iin of waamaa

Guddisee of dhaadhessuu

Hanga yoom kaa mootiikoo 

Mee kan bosona teessuu

Kabajamoo leencota koo

Addunyaan tun keessanii

Maqaan keessan ulfaadhaa

Hamma Maqaas geessanii

Maqaan kee mootiidhaa

Hooggansas ni dandeechaa

Teessoon kee maasaraadhaa

Baroodii kaa YAA LEENCAA

Fayyaa ONNEE keenyaa eeguuf maal gochuu qabna?

1.DHIIBBAA DHIIGAA(BP): 

Yoo dhiibbaan dhiigaa nama tokkoo normal ta'eefi waggaa 40 gadi ta'e; akkasumas, maatiisaa keessaa namni dhiibbaa dhiigaa olaanaa qabu yoo hin jiraanne, waggaa 2tti yoo xiqqaate altokko dhiibbaa dhiigaasaa ilaalamuu qaba.

Garuu, yoo waggaa 40 ol ta'eefi ofiis ta'e maatiisaa keessaa namni dhiibbaa dhiigaa olaanaa qabu yoo jiraate, gorsa ogeessa fayyaa argachuun barbaachisaadha.

2.QORANNOO DHIIGAA(BLOOD TESTS):

Hamma cholestrol qaama keenya keessa jiru beekuuf nu gargaara. Yoo kan olka'e ta'e, dhukkuboota kan akka onneef carraan saaxilamuu bal'aadha.

3.ELECTROCARDIOGRAM(ECG):

ECG'n qorannaa medikaalaa kan rakkoo (abnormality) onnee keenyaa; sochii elektrikii yeroo onneen keenya kottonfatu maddisiisu safaruun kan nutti argisiisudha.

4.ULFAATINA QAAMAA(OBESITY TESTS):

Ulfaatinni qaamaa baay'ee olka'aa ta'e, dhukkuboota onneef akkasumas, dhukkuba sukkaaraaf carraa saaxilamuu ni bal'isu. 

Kanaaf, namni carraa saaxilamuusaa olka'aa ta'e tokko, yeroo hedduu ulfaatina qaamasaa ilaamuutu irra jiraata. 

Yoo Waaqayyoo jedhe

Gugeen wucoolii ishee waliin baaxii manaa irra jiraatti. Mijateeraaf. Galgala tokko abbaan manaa "Ijoolle bor ganama ka'een baaxii mana kanaa diigee haaressa!" otuu jedhuu dhageesse. Isheef oduu yaaddessaa ture. "Yaa Waaqayyo ilaalikaa! Namichi ganama ka'een baaxii diiga jedhaa! Anii fi wucooliin koo eessa lixna?" jettee Waaqa kadhatte. "Namichi, 'Yoo Waaqayyo jedhe!' jedheeraa?" jedhee gaafate Waaqni! "Lakki hin jenne!" jettee deebisteef. "Yoos homaa hin sodaatiin!" jedhe. Ganama obboroo hiriyyaan isaa dhufee du'a firaa itti himee boo'icha waliin deeman. Manni hin diigamiin hafe.

Ji'a tokko booda ammas namichi waanuma dura jedhe sana dubbate. Gugeenis Waaqatti iyyatte. "'Yoo Waaqayyo jedhe nan diiga!" jedheeraa?" jedhee gaafannaan, "Hin jenne!" jette. Deebiin Waaqaa isuma duraa ture. "Yoos hin sodaatiin!" Ganama barii dhimma atattamaa hojii isaan wal qabatutu isa mudate. Mana diiguuf mitii fuula dhiqachuufuu yeroo hin arganne. Ni qajeele!

Ji'a tokko booda ammas galgala lafaa, "Ijoolle yoo Waaqayyo jedhe barii ka'een baaxii mana kanaa diigee haaressa!" jedhe. Gugeen ni rifatte. Akkuma amala ishee gara Waaqaatti iyyatte. "Ammas kunoo baaxii manaa diiguuf yeroo sadaffaa dhaadataa jira. Yaa Waaqayyo maal nuuf malta?" jette. Waaqni ammas gaaffii isuma dura gaafate irra deebi'ee gaafate. Isheenis, "Miilanahoo 'Yoo Waaqayyo jedhe nan diiga!' jedhe jettee deebisteef. 

Waaqayyo deebii kenneef. "Amma egaa namichi ni diiga. Baaxiin isaa dulloomee waan jiruuf diigee haareffachuu qaba. Namichi kun diiguuf erga karoorsee bubbuleera. Atuu kunoo yeroo sadaffaa na kadhataa jirta. Yeroon siif kenname ga'aa ture. Bakka biroo barbaaddattee man'ee keessa jiraattu ijaarrachuu dandeessa

 turte. Garuu, dhibaa'ummaa kee irraa kan ka'e yerootti hin fayyadamne! Dhibaa'ummaa keef gatii baasuuf jirta!"

Dhibaa'ummaan gatii nama baasisa jechuufan

SAMMUUN DHIPHACHUU (STRESS) HIR'ISUUF maal gochuu qabda?

1- NAMA WALIIN WALITTI DHUFEENYA QABAADHU. 

Namni qofaa jiraatuu fi yeroo gammaduuf gaddu nama waliin haasa’u hin qabne carraan rakkoo dhiphina sammuu qabaachuu isaa olka’aadha. 

2- WANTOTA SI DHIPHISAN ADDA BAASII BEEKI. 

Wantootni nu dhiphisan tokko tokko kan dhabamsiisuu (avoid) gochuu dandeenyudha. Kanneen qaama jireenyaa taa’aniifi dhabamsiisuun hin danda'amne immoo dursinee itti qophaa’uufi of to’achuun furmaata. 

3- HAWAASA KEESSA JIRAATTUUF BU’AA BUUSI. 

Namoota naannookeetti argaman gargaaruufi jireenya isaanii jijjiiruun gahee ati addunyaa kana keessatti qabdu sitti argisiisa. Jijjiiramuu, gargaaramuufi fayyadamuu ollaakeetii, hawaasa keetiif sababa yoo taatu, ofiikeetti gammadda. 

4- FEDHIIKEE NAMOOTA MURAASATTI HIMADHU KAN ISAANIIS DHAGGEEFFADHU. 

Kunis namootni fedhii siin walfakkaataa qaban akka jiran sitti argisiisuudhaan qaama hawaasaa akka taate sii mirkaneessa. Namoonni akka keetii akka jiran sii mul’isa. Qaama hawaasaa ta’uun ammoo dhiphina sammuu hedduu namarraa ittisa.

5- BOQODHU. 

Hammam hojiin yoo sitti baayyate illee boqochuuf yeroo qabaadhu. Yeroo hirribaa akka salphaatti ilaaltee ofirraa hin hanqisiin. Hirribni gahaan fayyummaa sammuu irratti gahee guddaa qaba.

6- WAAN KEESSA JIRTU SIRRIITTI HUBADHU. 

Yeroo baay’ee namoonni dogoggora yeroo darbee yaaduufi rakkoo fuulduratti itti dhufutti yaadda’uu malee waan amma kana keessa jiran hin yaadan, hin yaadatanis. Waa’ee guyyaa har’a keessa oollee, waa’ee aduu har’a baatee dhiitee, waa’ee waan har'a hojjechaa oollee yoo yaadne miidhama keenya nuuf hir’isa.

7- FAYYUMMAA QAAMA KEETIIF OF EEGGADHU. 

Rakkoon sammuufi miidhamni qaamaa kunneenii yeroo baay’ee walitti hidhata. Kanaaf ispoortii hojjachuu, nyaata sirriitti nyaachuu, muuziqaa jaallattu dhaggeeffachuufi waliin shubbisuu, haga dandeessetti fayyummaa qaama keetii eeggachuun sammuu kee nagaa taasisa.

8- WAAN HAARAA HOJJACHUU YKN BARUU YAALI. 

Jireenya kee keessatti yoo waan haaraa bartu yokaan hojjattu, jireenyi kee irra deddeebii ta’ee sin nuffisiisu. Miirri fiixa ba’umsaa, mo’ichaa, gammachuufi ofitti amanamummaa waan haaraa baruu keessaan argamu.

9- GARGAARSA GAAFACHUUF DUUBATTI HIN JEDHIIN. 

Namoonni hedduun gargaarsa gaafachuun mallattoo mo’amuu yokaan kufaatii, dadhabina itti fakkaata. Kun tasumaa dhugaa miti. Kanaaf rakkina kam keessattillee gammachuudhaan gargaarsa gaafachuun mo’amuu osoo hin taane injifachuudha. Rakkoo sammuun dhiphachuu kana illee taanaan gargaarsa gorsaa gaafachuun furmaata guddadha.

🙏Fayyaaf nagaa hin dhabiinaa🙏