ODEEFFANNOWWAN WAL QUNNAMTII SAALAA

●  Walqunnamtiin saalaa natti dhiitii sittan dhiitadha. Dhuunfaa ofiitif osoo hin taane akkuma dorgommii kuubbaa miilaa faayidaa walootif hojjachuun gaarii akka ta'e hubachuu qabna. Walqunnamtii saalaa gadi xiqqeessinaan wanta xiqqaa fi rakasa ta'eedha. Garuu yoo kabaja kennaniif kan akka walqunnamtii saalaa sammuu bilisoomsu, daandii jireenyaa yaaddoo malee kan qajeelchu, madda gammachuu hundaa oliiti.

☑️ Namoonni baay'een kana hin hubatan; Garuu odeessitoonni kun uuman wanta tokko akka itti hir'ise quba hin qaban; Innis walqunnamtiin saalaa maal akka ta'eefii madda gammachuu hundaa olii ta'usaa dagachuu isaaniti. Isaan kun miskiina uuman itti hir'iseedha. Isaan achumaa haa xibaaranii nuti gammannee wal haa gammachiisnu. 

☑️ Walqunnamtiin saalaa addunyaa tana bitaa akka jiru hin beekan; Olaantummaa walqunnamtii saalatiin kan ka'e namoonni bebeekamoon meeqa kabaja isaanii dhabaniiru. Hoggantoonni olaanon addunyaa kanaa meeqa sababa walqunnamtii saalaa kanaatin aangorraa furuursifamaniiru. Oduuwwan addunyaa hojii isaanii san jajuufis ta'ee qeequf gabaasaa akka turan seenan nutti odeessa. 

☑️ Eenyus ta'ee eenyuyyuu ijoollummaa isaarraa kaasee nama fedhu ishiinis guddattee heerumtee walqunnamtiin saalaas raawwatamee har'a ga'ame. Kanaafi jiruun lafa nuu qabannaan kan fuudhuf fiignu. Silaa maa kophaa hin jiraanne. Daa'ma barbaanneti akka hin jenne kan abbaa fi haadha hin qabne lafarra guute maa ofitti fuunee hin guddisne. Wal fuunan walqunnamtii saalaa waliin raawwachuufi.

☑️ Garuummoo walqunnamtiin saalaa walta'uu baannan ganamaa galgalli wal caqacaquudha. Bakka deemaniitti alagaatti wal hamachuu; Ijaan argaa wal jibbuu; Furmaanni xiqqoonillee kan dhabamu yoo ta'e hanga wal hiikutti deemmamuu danda'a. 

☑️ Yeroo ammaa kana firriyyuu balaa walqunnamtii saalatiif yeroo wal diinomsatu ni mul'ata. Walii amanamuu dadhabuu fi walitti ta'uu dadhabuu irraan kan ka'e gara biraa deemun wal shakkii hamaaf saaxileera. Kana jechuun walqunnamtiin saalaa kanserii fayyaalessa jiruu fi jireenya keenya to'ate ta'uu isaati. Warri kana osoo hin hubannee fi miira kanaa hin qabne garuu nuti fayyaadha jedhanii yeroo odeessan ni mul'ata. Garuu namni fayyaa qabu walqunnamtii saalaa ni jaalata hanga kaayyoo isa hin gachisiisnetti, iddoofii carraa osoo hin kennineef.

▪ Walumaa gala kaa walqunnamtiin saalaa akka baay'een keenya tuffannee gadi qabnee ilaallu osoo hin taane qaama jabaa addunyaa keenyaa kan ta'e, irree cimaa kan qabu, humna waan hunda too'achuu danda'uudha.

Sammuu ijoollee gabbisuuf

1. Hirriba Gaarii

Maatiif ijoollee raffisuun hojii guddaa tahuu danda'a. Hirribni sammuu daa'imaa gabbisuuf raffisuun gaariidha.

2. Muuziqaa

Keemikaalli doppaamiin jedhamuufi miira gaarii akka nutti dhagahamu taasisu yeroo muuziqaa dhaggeeffannu akka argannu ni hima.

Ijoolleen of-ibsuufi haasa'uun yoo isaan rakkise muuziqaa itti banuun sammuun isaanii akka xiinxaluufi waliigalteef qophaa'oo isaan taasisa.

3. Hiriyyaa wajjin taphachuu

Baayyeen keenya hiriyyoota keenya wajjin yeroo dabarsuu, kubbaa taphachuu yookiin fiilmii ilaaluun nutti tola.

Hiriyyaa wajjin yeroo dabarsuuf carraa argachuun fayyaa sammuu jabeessa. Hiriyyummaan dhiphina hir'isa, ofitti amanamummaafi gammachuu dabala.

4. Sosso'uu

Dammaqoo tahuun amala ijoollee tahuu akka qabu hunduu beekna.

Sochiin qaamaa keemikala sammuu isaanii sirreessuun fayyaa sammuu ijoollee ni fooyyeessa, kunimmoo amala isaaniis ni sirreessa.

5. Nama kan garaa itti himatan

Ijoollee waan garaa isaanii akka haasa'aniifi mari'atan gochuun barbaachisaa dha.

Qofaa isaanii akka hin taane isaaniif mirkaneessuufi dhukkubsachuun balleessaa isaanii akka hin taane itti himuun waan gaarii akka itti dhagahamu godha.

Ijoolleen sammuun isaanii fayyaa miti jettanii yoo yaaddan hakiimni yeroo yerootti akka isaan ilaalu gochuus qabdan.

Bututtii sammuu (burnout) maaltu fidaa?

¶ Hojii ofii irraa bu'aa gar-malee guddaa eeguu ykn karoora ifa ta'e dhabuu.

¶ Jireenya ykn hojii ofii irratti to'annaa dhabuu fi Jireenya ofiitiif madaala dhabuu..... hojii, bashanna, hariiroo maatii fi namootaa fi kkf walmadaalsisuu dhabuu.

¶ Haala hojii namaaf hin mijanne, burjaajii ta'e keessaa hojjechuu.

¶ Deggarsa maatii, hiriyaa fi kkf dhabuu.

¶ Hojii walfakkaataa, kan jijjiirama/dorgommii hin qabne hojjechuu.

¶ Nama mara gammachiisuuf yaaluu.

¶ Hojiin namatti baayyachuu, Yeroo ofii seeraan fayyadamuu dhabuu.

¶ Waan hin dandeenye, garmalee nama muddutti waadaa galuu

SHANAN DHANGAALEE SAMMUU IJAARAN

1. Yaadota gaggaarii maddisiisuu❤️

2. Rakkina keessatti gaarummaa yaaduu( optimism)

3. Yaadotakee hojiitti hiikuuf yaaluu

4. Baay’ee Dubbisuu

5. Abdiidhaan jiraachuu

Ani nama hin amanu ~ I do not believe others

Ana qofa miti waan kun nama baay'ee ilaallatti. Maal wangeelliyyuu "Nama jaaladhu malee hin amaniin" jedha mitii?

Hin jedhu wangeelli. Kana namumatu ofii makmaakee dhugoomfachuuf wangeela fakkeessa. Qoyi, mee akkamitti nama hin amanne jaalachuu dandeessa? Yoo amante jaalatta bar. Nama hin amantu taanan nama hin jaalattu jechuudha. Jireenyimmoo jaalala malee duwwaadha😭. Kun rakkookeeti. Silaas ati utuu ofiikee ofiif hin amanamiin namni biraan akka siif amanamu feetaa? Nama dinqitam! Ugaa. "Haati hattuu intala hin amantu" jedhan. Ofiifuu of shakkita anaan akkamitti na amanta jedheen si abdadharee? Sin abdadhu! 

👍Amanamuun waada waliin karoorsanirratti ejjennoo dhaabbataa qabaachuudha.❤️ Atimmoo silaa ofiifis ejjennoo hin qabdu. Boru lafa bituuf karoorsitee finyoo bitta. Hojiitti qajeeltee mana bunaa oolta. Mallaqa qusachuun qaba jette qisaasessita. Hin dhugu jettee #qaradadda. Hin sobu jettee sobda. Yoom ofiif amanamtee beektaa? Ofiikee waadaa diigdee, namni hin amanamu jetta.

Waan gaarii gochuun abbuma fayyada. Ofiif jettu na amani. Bu'aan walshakkuu wal of dhiphisuufi mataa dhukkubbiidha🙈😱. Filannoon ati qabdu gammaduu yoo feete na amanuu qofa. 

Atis ofiif amanamuu yaalii; #Anis_nan_yaala. Waliif amanamuu ofiif amanamuutu dursa. "Naaf_amanamtaa?" Jettee nan gaafatiin!

Nagaatti.

Yaadannoo warra namas ofis hin amanneef haa ta'u

Wantaa Badaa Har'aa Hin tumsiin!

Bara durii mootummaa bineensotaa keessatti, leenca holqa tokko keessaa bahuu dadhabeefi hoolaa holqicha fuuldura deemtu tokkotu wal argee ture. Leenci kun, hoolittiin qabdee keessaa akka isa baaftuuf kadhate. Isheenis, sodaachuu irraan kan kaate ni diddeen. Boodarra, achi keessaa bahe akka ishee hin nyaannee leencichi waadaa galeefii. Hoolaan kunis daftee amanuushee irraan kan ka'e, qabdee holqicha keessaa isa baafte.

Guyyoota hedduu nyaatarraa fagaatee waan tureef, leecichi baay'ee beela'ee jira. Kanarraan kan ka'ee, hoolittiitti ija babaasee afaan isaa arraabuu eegale. Nyaachuu fedhuusaati. Waadaa waliif galanii turan hoolaan kun yaadachiiftus, dhagahuu hindandeenye. 

Bineensonni biroon karaa sanarra darban, mormii isaanii kana dhageeffachuuf itti siqanii ilaaluu eegalani. Hoolaafi leenci dabaree isaanii eeganii waan ta'e hundumaa bineensota kanaaf seenessuutti fufani. Sodaachuu irraan kan ka'an, bineensonni hundi qocaa irraa kan hafe, gara leencaa goruun dubbachuutti ka'ani. 

Qocaan gara lamaaniyyuu osoo hingoriin, haala jiru hunda sirnaan hubachuu feete.

Osoo hoolittiin isa hin baraariin dura, leencichi eessaa akka ture qocaan gaafatte. Leencichis gara holqa sanaattii akeeke. Qocaan leenca kanaan, "Holqa kana keessaa bahuuf akkam akka ulfaatu ilaaluu waan qabnuuf mee takkaa seeni!" jetteenii. Innis utaalee keessa bu'e. Sanaan booda, cufaa holqa kanaa qocaan leencichatti cufte.

Bineensonni hedduun itti marsanii ilaalan, haala nama ajaa'ibuun, maaliif qocaan kana akka goote gaafachuutti ka'ani. Qocaanis, " Yoo har'a hoolaan kun akka nyaatamtuuf itti dhiifne, boru nu keessaa dabareen nyaatamuu kan eenyuu akka ta'e hinbeeknu."

Seexaa: Badaa har'aa hintumsiin; har'a kallattiidhaan si miidhuu baatus, bor dabareen kankee ta'a. Ejjennoo irratti fudhadhu!

Dur durii bineensotaa irraan qindeesse.

Fayyaa ONNEE keenyaa eeguuf maal gochuu qabna?

1.DHIIBBAA DHIIGAA(BP): 

Yoo dhiibbaan dhiigaa nama tokkoo normal ta'eefi waggaa 40 gadi ta'e; akkasumas, maatiisaa keessaa namni dhiibbaa dhiigaa olaanaa qabu yoo hin jiraanne, waggaa 2tti yoo xiqqaate altokko dhiibbaa dhiigaasaa ilaalamuu qaba.

Garuu, yoo waggaa 40 ol ta'eefi ofiis ta'e maatiisaa keessaa namni dhiibbaa dhiigaa olaanaa qabu yoo jiraate, gorsa ogeessa fayyaa argachuun barbaachisaadha.

2.QORANNOO DHIIGAA(BLOOD TESTS):

Hamma cholestrol qaama keenya keessa jiru beekuuf nu gargaara. Yoo kan olka'e ta'e, dhukkuboota kan akka onneef carraan saaxilamuu bal'aadha.

3.ELECTROCARDIOGRAM(ECG):

ECG'n qorannaa medikaalaa kan rakkoo (abnormality) onnee keenyaa; sochii elektrikii yeroo onneen keenya kottonfatu maddisiisu safaruun kan nutti argisiisudha.

4.ULFAATINA QAAMAA(OBESITY TESTS):

Ulfaatinni qaamaa baay'ee olka'aa ta'e, dhukkuboota onneef akkasumas, dhukkuba sukkaaraaf carraa saaxilamuu ni bal'isu. 

Kanaaf, namni carraa saaxilamuusaa olka'aa ta'e tokko, yeroo hedduu ulfaatina qaamasaa ilaamuutu irra jiraata.