ABBAA WARRAA GAARII

➲ Haati manaa kee kunuunsa barbaaddi. Akka itti tolu feeti. Kanaaf ishii gammachiisuf ganamaa galgala dhama'i. Akka itti tolee fuula ifaadhan yeroo hunda si simattu gochuutu sirraa eeggama. Waan kee kamiyyuu hin hambifatiniitii ishiidhaf laadhu. Ati kana hin gootu taanan abbaa warraa ta'uuf xiqqoo si hafa.

➲ Jaalala kee itti agarsiisi. Carraa argatte kamiyyuu fayyadamiitii dhungadhu. Yeroo sitti tole hundayyuu olfuudhii baadhu. Waan hundarra kan akka jaalala ofii ibsuufii haadha warraa kee gammachiisu hin jiru. Jaalala ishiif qabdu haadha warraa keetti hin agarsiiftu taanan abbaa warraa ishii wanti si taasisu hin jiru.  @wal agarra

➲ Dhiironni durii dubartii biratti jaalatamuuf goota of godhu. Gootummaa isaa agarsiisuf nama yoo dhabe bineensa adamsee ajjeesee ishiitti of agarsiisa. Dhiironni yeroo ammaa immoo faallaa warra durii gadi of buusanii, of laaffisanii, garaa nama booressanii akka dubartittiin naatuf of fakkeessu. Haati warraa kee garuu dhiira waan hunda didee dhaabbatu hin jaalattu. Dhiira dadhabaa immoo ni tuffatti. Kanaaf abbaa humnaa ta'uu kee agarsiisun hin barbaachisu. Of laaffistee mul'achuunis sirraa hin eeggamu. Bakka barbaachisutti jabaa taatefii argamuu qabda.

➲ Dubartiin hasawaa bareedaa dhaga'uu feeti. Kanaaf yeroo hunda waan gaggaarii itti hasaasi. Dhiira qaamni isaa ispoortin tole dubartii ija fuudha. Amma si danda'ametti ispoortis hojjadhu. Uffata qulqulluu mimmiidhagaa yeroo hunda uffattee itti mul'achuu qabda. Ati kana hundayyuu hin gootu taanan abbaan warrummaa kee gatii hin qabu.

➲ Haati warraa kee mana ishii ni jaalatti. Kanaaf mana diddiigdee koseessun sirraa hin eeggamu. Haati warraa kee ammamiyyuu yoo si jaalatte warra ishiis dhabuu hin feetu. Kanaaf atis jaalala warra ishii yoo qabaatte fi kunuunsite jaalaluma keessantu bareeda malee wanti sinitti hir'atu hin jiru. Warra ishii hin jaalattu taanan ati abbaa warraa ishii ta'uun siif hin malu.

➲ Yeroo aartu oolmaa kee dagachuu dandeessi. Rakkoo garaagaraa irraan kan ka'e amala baduu dandeessi. Atimmoo yeroo kana obsa godhattee ishii tasgabbeessuu qabda. Obsa dhabdee atis ishiitti kan aartu yoo taate abbaan warrummaa kee gatii dhaba.

➲ Carraa argatte kamiyyuu fayyadamii haammadhu, dhungadhu. Qaama ishii hunda dabbasaadhaa jalqabee harka kee irra oofaa akka ishiin eenyuu olitti miidhagduu akka taate yeruma hundayyuu itti himi. Akkuma kee ishiinis fedhii waan qabduuf iftooman gaaffuu sireetti ol baasi. Kana hin gootu taanan abbaa manaa wanti si jechisiisu hin jiru.

➲ Haati warraa kee of bareessitee, of mimmiidhagsitee mul'achuu barbaaddi. Akka ishiin midhagdee jirtu jajuu qabda. Akka of tolchituuf haala mijeessufii qabda. Hinaaffan waxalamtee miidhaga haadha warraa keetti gufuu taata taanan ati abbaa warraa ishii miti. @wal agarra

➲ Miira kee, gadda kee, gammachuu kee kamiyyuu yeroodhan haadha warraa keetti himi. Gadda keessan waliin obsaa. Gammachuu waliin dhamdhamaa. Rakkoo kamiyyuu yeroon waliin furaa. Waan ishiin siin jettu kamiyyuu sirnaan dhaggeeffachuu qabda. Wanta hundayyuu ishii dhoksitee kophaa dhuma kee raawwatta taanan abbaan warrummaan kee gaafii keessa galaa deema.

➲ Amma dachee kanarra jirtutti Waaqatti aanee kan haadha warraa kee siif caalu omtuu hin jiru. Ijoollen kee ishiitti aananiiti. Warri kee fi firri kee bultii kee booda ilaallamu. Yoomiyyuu dursa haadha warraa keetif laadhu. Namni ishii siif caalu akka hin jirre yeroo yeroon itti himi. Haadha warraa kee akkuma nama dhuunfaa wayiitti ilaaltee kan omaa sitti hin fakkaanne yoo ta'e ati ulaagaa abbaa warraa ta'uu hin guuttu jechuudha.

◉ Walumaa galatti jiruuf jireenya kee keessatti kan gammachuu haadha warraa kee siif caalu hin jiru. Kanaaf yeruma kamiyyuu wanta ishii aarsu irraa of qusachuu, jaalala ishiif qabdu gochaan itti agarsiisuu. Miira ishii gammachiisuf tattaafachuu, fedhii ishii guutuf dhama'uu. Waan ishiin feetu iftooman gaafatanii waliin guutaa deemun barbaachisaadha

Jaalalleen / Niitin Kee Nama Biraa Jaalattee Akka Jirtu Beektaa ?

◉Ishiin anaaf amanamtuudha, onneedhuma ishiirraa na jaalatti, dhiira kamiyyuu goonkumaa hin yaaddu, intala amantiitti jabduu taatedha, lubbuu ishiiyyuu dabarsitee naaf laatti " jettee mudhii kee jabeeffattee ishiidhaf ragaa ba'uu dandeessa. Intalumti ati akkana godhattuuf tun osoo dhoksaatti jaalallee akka qabdu irraa geessee amanuuf si rakkisa. Akkuma dhiiroonni jaalallee/haadha warraa isaanitiif hin amanamne dubartoonni tokko tokkoos akkuma dhiiraa kan biraa waliin buburraaqun ni mul'ata. Siin ala kan biraa yoo qabaatte mallattoo tokko tokko sitti agarsiisuu dandeessi.

➲ Amala jijjiirratti. Yeruma ati jalqaba ishiin wal bartu yookiin fuutu walitti dhufeenya dhiirota baay'ee kan qabdu yoo taate rakkoo hin qabu. Garuu dhiyeenya kana hiriyoota dhiiraa yoo baay'iste shakkuu qabda. Oduu yoo dhageesse yookin ishiniyyuu hiriyaa dhiiraa akka qabdu sitti himnaan hordofuun bayeessa.

➲ Gargaarsa kee hagas mara hin barbaaddu. Wantoota adda addaa dur si faana kan taasiftu amma garuu kophaa dhuma ishii dalaguu dandeessi. Qofa daandidhuma qaxxaamuruuf sitti rarraati. Amma dhaabuu dandeessi. Yookin nama biraatu bakka kee bu'ee daandii ceesisaa jira ta'a.

➲ Aaruu ni dhaabdi. Waan feete yoo balleessite omaa itti hin fakkaatu. Dur yoo ati bilbiluma daftee daftee bilbiluufii baatte ni aarti. Amma garuu alaa yoo bultee galte dhimma ishii miti. Jaalala kee fixatteera jechuudha.

➲ Icciitii eeguu baay'isti. Akka qofaa oolmaa ishii baay'ee sitti hin odeessitu. Qofa lafumaa kaatee waan hunda sitti odeessitee si nuffisiistu sun har'a atiyyuu yoo gaafatte deebii quubsaa argachuu dhiisuu dandeessa. Sababni isaas waan ati akka hin barre tokkotu jira yookin tokko faana haasoftee dadhabdeera ta'a. Bilbila ishii sin tuqsiiftu. Sitti kennituyyuu password walxaxaadhan kan cufameedha.

➲ Humnaa ol gaarii siif taati. Yoo ati balleessite siin hin loltu. Yoo ati waan ishii miitu dalagdeyyuu kolfiteetuma bira siif dabarti. Garaa si roraasti gaarummaan ishiin siif taasistu. Osuma dubartii biraa biratti si agartee yookin dhageesseyyuu callistee si ilaaluu dandeessi.

➲ Jaalalli ishiin siif qabdu ni dabala. Qofa hojii malee waa'ee jaalala siif qabduu sitti kaasuu dhiisuu dandeessi. Amma garuu guyyuma guyyaan sin jaaladha siin jetti. Bilbilaan si cinqiti. Siree irrattis jaalala ishii siif ibsiti.

◉ Mallattoo akkanaa omaayyuu waan irratti hin argineef guutummatti amanuun sirra hin jiraatu. Akkasumas mallattoo kana hunda waan agarsiiftef nama biraa jaalattee jirti jettee tokkichaan hin murteessin. Waanuma dhageessef, agarteef waa murteessuf hin ariifatin. Hinaaffaa keettiirraayis madduu danda'a. Waan ofii keetii akkas gootuf ishiis akkasitti hin yaadin. 

◉ Osumayyuu mallattoo kana hunda sitti agarsiiftee, otuma dhageessee, osuma agartee, osoo jaalallee biraayyuu qabaattee rakkoon keeti malee kan ishii miti. Sababiin isaas waan sirraa dhabde tokkotu jira. Wantoota ishiitti hir'iste hundayyuu gaafadhuu guutif, dadhabdu sirreessaa deemi. Rakkoo kee garuu ishuma qofatu beeka.

WALQUNNAMTII SAALAA DURA QAAMA SI'EESSUU

Dubartii osoo itti hin kakaasin sex wajjin goonan akkuma nama reeffa du'aa waliin raawwateetti of lakkaa'i. Dursitee qaama ishii hundatti ibidda qabsiiftee intala fiimii gootee booda jala teessee aara ishii keessaa yaa'u ho'ifachuu qabda. Akkuma gaggabdeefii dhaqxetti qaama kee gottottee ishii koruuf fiigun horii wajjin wal si fakkeessa. Akkuma gaggabdetti immoo osoo turtee gaarii ture. Amma fincaanirra turtu osoo ishiirraa turtee ati cimaadha. Amma ishiin uffata hunda ofirraa baastee sireetti ol baatutti teessee ilaalta mitii? Ayiii

Qaama goggoge jiru rirriitun sis ta'ee ishii waan baay'ee fayyadu miti. Qaamni ishii osoo hin ho'ine akkuma fiigdee dhuftetti raawwachuun osoo ishii hin fixachiisin daftee xummurta. Nafsaalli ishiis osoo fedhii hin horanne tokkichumaan hin jiiidhu. Ammuma ati suuta harka keetin ishii qaqqabachaa deemtu jalaan qaamni ishii jiidhaa deema. Ammuma hidhii fi harma sukkuumtu nafsaalli dhaabbachaa fedhiin waxalamaa deemti.

Uffata ishii ati irraa baasi malee ishiitti gadi hin dhiisin. Uffata irraa baasun salphaa fakkaatus garuu ogummaa cimaa gaafata. Haalli ati irraa baastu mataan isaa miira keessa ishii galchuu danda'a. Suuta uffata gara olii irra baasi. Qabduu harmaa yeroodhaf  irruma tursiisi. Xiyyeeffannoo kee uffata mudhii gadi irratti taasisi. Tokkichaan furuursitee hin darbatin. Xiqqoo irraa baasii gadi siqsiitii itti ol deebisi. Hawwisiisii akka sardamtee haancufa yaastu godhi.

Duuba ishii dhaabbadhuu morma ishii dhungadhu. Yoo kana duuban goote miirri ishii bakka rafee jiruu dammaqa. Mormi duuban baay'ee senseetiviidha. Gurra ishiis ciniini. Ammas duubumaan goriitii harka kee bobaa jala dabarsiitii harma ishiirra harka kee qubachiisi. Harma ishii ciisee jiru susukkumtee mataa ol qabuu qabda. Akkuma yeroo daa'imummaa harma haadha keetii hoote san kan jaalallee/haadha warraa keetis yoo hoote cubbuu hin qabu. Caafii harma ishii arraba keetin arraabi. Akkuma biloonitti qubaan yookin arraba keetin fiixee harma ishii nanaannessi. Harka kee miilaa jalqabii kofa ishii jidduu walii gadi oofi. Akka nama kufee cabeetti qaama ishii hunda qabiitii dhidhiibii sukkuumi.

Akka fedhiin mataa koree sardamtee jirtu ija ishii keessa ilaaluu dandeessa. Muddamtee waan si gootu dhabdi yoo ati baay'istee fedhii itti horuu qofarra yoo turtle. Ijibbaata xummurarra yeroo geessu gochoota ati harkaa fi arraba qofaan  gootu irraa dandamachuu yoo dadhabde si kadhachuutti kaati. Intala danfitee fiimii ibiddaatti baate kana galmaan ga'iitii gammadii gammachiisi.

Humna yaada the power of thought

Ka'uumsi waan kamiituu yaada. Milkaa'inni lafa kana hundi isaa jalqaba irratti yaada ture,booda adeemsa keessa qaaman gadi bu'e. Wanti har'a ijaan arginu hundi yeroo wayiitti,sammuu nama ta'ee keessatti YAADA ture. Konkolaatan yaada ture,xiyaarri sammuu obbolaa lamaanii(W-Right fi O.Right) keessatti yaada ture,reediyoon,tv'n , bilbilli ati harkaa qabdu YAADA ture.(Sammuu koo keessas YAADA boru dhalachuuf ta'utu jira.)  Fkn,Injinarri tokko yemmuu gamoo ijaaru,jalqaba sammuu isaa keessatti YAADA,itti aansuun suuraa YAADA isaa waraqaa irra kaa'a,dhumarratti wanta yaada ture sana lafarratti mul'isa.   

Milkaa'ina kee sammuu keessatti ulfoofta. Yeroo sammuun kee ulfa mul'ataa ulfaa'utti akkuma qotee bulaa biqiltuu isaa kunuunfatu kunuunsuu qabda,aramaa adda addaa irraa tiksuu qabda,ilbiisota ulfa kee sirraa baasuuf si adamsan irraa tiksuu qabda. Yoo jabaattee hin kunuunsine garuu bakka hin eeggamnetti abjuu fi mul'ata kee gattee galta. Kanaafuu jabaattee hojjachuu keetiin dura jabaadhuu yaadi.Ka'uumsi waamaraa YAADA.  Yaanni humna qaba. Tarii Waaqnuu lafaaf samii uumuu isaatiin dura Yaadaa turinnaa?

Jaarsan itti ergadha

Sirraa fagoo taa'ee

Amman si dharrahuu

Guyyaaf halkan  deemee 

Ganda  keessan  gahuu ?

Otoon jaarsa  ergee hoo  

Abbaan kee ni didaa 

Moo si naaf  kennee 

Walitti nu fida  

Dhuka lafee kootii  

Intala baadiyyaa 

Safuu sabaa guuteen 

Si godhadhee kiyya

HARKA KEETTI DU'EE

Angafa durbootaa

Mootii bareedinaa

Waardiyyaa onnee koo

Ati naaf ulfina

Bareedina taanaan

Maaltu siin wal gita

Sinboon kee alaalaa

Eenyummaa koo bita

Walgeettin nyaara kee

 Konkonni funyaanii

Qallinni mudhii kee

Addeenyi ilkaanii

Ijji kee gurguddaa

Mudhiin kee kan sonsaa

Ijjannaan koomee kee

Miira kan koo onsaa

Faaya kennaa addaan

 Uumaan tolchee uume

Otoon akka shaamaa

Sumaaf baqee dhume

Otoo siif eegduu tahee

Si na eegsisanii

Otoo cinaa kan kee

Ana teessisani

Otoon carroometoo

Duukaa kan kee buhe

Harka keetti qorree

Harka keetti du'e