JIREENYA HARKAA Fi MIILLA_MALEE

Niik Vuujiisiich jedhama. Namoota muraasa qofa irratti kan mul'atu dhukkuba Teetiraa Ameeliyaa siindirem jedhamu irraa kan ka'e harkaa fi miilla malee bara 1982ALA biyya Awustiraaliyaatti dhalate. Nersii kan turte haati isaa aadde Daashkaa Buujischiinaa fi abbaan isaa paaster Booriis Vuujiisiich ilmi isaanii angafni haala kana fakkaatuun harkaa fi miilla malee dhalata jedhanii yaadanii waan hin beekneef akka malee akka rifatan dubbatu. Dhibee akkanaa waliin guddatee garafuula duraatti jireenya isaa akkamitti akka jiraatus gaaffii isaanii ture.

Qaama hir'uu ta'ee dhalachuun isaa umurii ijoollummaatti akka ijoollee isaan kaanii hiriyyoota isaa wajjiin utaalee taphachuu dadhabuu qofaaf otoo hin taane mukwa'ummaa (depression) guddaaf illee Isa saaxilee ture. "Maliifan akkana ta'ee dhaladhe?" Gaaffiin jedhu yeroo hundaa keessa isaa ture. Namni harkaa fi miilla malee dhalate tokko jiraatee bu'aa maal akka buusus dafee hin galleef. Miirri abdii kutannaa Isa jeequ illee deggersa maatii isaa fi jeequ illee, deggersa maatii isaa fi hiriyyoota isaan jireenya isaaf ilaalcha gaarii qabaatee waldhaansoo jireenyaa akka itti fufi murteesse. Jaalala guddaa barumsaaf qabu irraa kan ka'e Yuunivarsitiiwwan Awustiraaliyaa keessa jiran keessa tokko kan ta'e Yuunivarsiitii Giriifti irraa digiriiwwan jalqabaa lama fudhateera. Milkaa'inni isaa Kunis namoota hedduuf kaka'umsa guddaa ta'eera. Miira abdii kutannaa fi mo'amtummaa isatti dhagaa'amu mo'achuufhaan gaaffi, "ani maalan hojjechuu danda'a?" Jedhu of gaafate deebii namoota miliyoonotaaf deggarsa guddaa ta'e kenneera 

Nam-cimaan maqaan isaa Jastin_Darti,jedhamu umuriisaa darbe keessatti yeroo tokko garee kubbaa miillaa North Western tiif sarara ittisaa irraa taphataa tureera.Tapha xiyyeffannaan guddaan itti kenname taphachuuf qopha'anii otuu jiranii,dursee leenjisaansaa isa waamee akkas jedheen"har'a akka taphataa guddaa fi beekamaatti taphadhu,kana gochuus ni dandeessa"jedheen.Jastin yeroo dubbatu"leenjisaan keenya maqaa ani hin qabne naaf kenne.Garuu waa'ee kootiif ilaalcha haaraa akkan qabadhu nataasiseera.Yeroo sana mooraalii an ittiin fiigee dirree seene hanga har'aa hin dagadhu Sammuunkoo dursee milkaa'ina gonfate,waan ta'eef maqaa inni natti moggaase suuta suuta akka dinqisiisaattan maqaa kana dhugaa godhee agarsiise!"jedheetu dubbata

Hundumaa dursa sammuu keenya qopheessuun faayidaa guddaa qaba.Injifatamuufis ta'u injifachuuf ilaalchi fi yaadni nuti dursa sammuu keenya keessatti wixineessinu humna guddaa qaba.Waanti nuti taanee mul'annu wanta sammuu keenya keessatti bocanneedha.Siif ifsuuf sammuunkee ajajaa jireenya keetiiti.Wanti sammuukee keessatti dubbatame si ibsu.Mee amma namichi kun taphataa dadhabaatu taphataa beekamaatti ol guddate.Kun immoo kan ta'uu danda'e sammuu isaatti jechoota humna qabantu dubbatame,kun immoo eenyuummaa isaa isa dhugaa kan mul'isaniidha.Hata'u mee sammuun kee milkaa'inaaf qopha'aadha? Jechoota akkamiitu sammuu kee irraa wal qaba,jechoota negetivi moo pozatividha?jechooti akka leenjisaa sanaa mooraalii namatti horan gara sammuukeetti ni dubbatamuu?jechooti pozativin yeroo hundumaa sammuu kee irraa iyyan eenyummaa kee dhugaadha(milkaa'inaa).Eenyummaa kee dhugaa kanaaf sammuukee qopheessi.Kana jechuunkoo sammuukee_milkaa'inaaf_qopheessi jechuukooti.Injifachuuf of qopheessi,maaliif seete sammuukee dursitee nyaata milkaa'inaa soorta taanaan ati ni milkoofta.

Kanaaf fira Koo Yaa nama baarruu kana dubbisa jirtu ati hoo harkaa fi miilla utuu qabdu abdii kutannaa keessa jirta moo mal hojjedhu jette of gaafacha jirta laata? Anis ta'e ati waan xiqqoo ilaalle abdii kutachuu dandeenya garuu akkas ta'uun irraa hin turre abdii kutannaan gufuu milkaa'insa isa guddadha kanaaf abdii hin kutatin ka'i waan hojjechuu qabduttii itti fufi hojjedhu.

SEENAA ABRAHAAM LINKAN

Hoomtuu si miidhuu hin danda’u; eyyama hin laatin.  Abraham Linkan utuu gara pireezedaantii Ameerikaa hin dhufin dura abbaan isaa kophee tolcha ture. Warroota ija gad aantummaan nama ilaalan biratti “Mucaa abbaan isaa kophee tolchu” gara pireezidaantiitti dhufuun baay’ee ajaa’iba kan ta’eef, hedduu aarsee  ture. 

Guyyicha yeroon ga'u Abraham Linkan haasawa jalqabaa taasisuuf mana mareetti argame. Akka tasaa namni dureessi tokko miseensota keessaa ka’ee “Abraham Linkan hoo; Abbaan kee maatii kootiif akka kophee tolche irraanfachuu hin qabdu” yoo jedhu manni maree guutun kolfe; dureeyyichi Abraham Linkan irratti qoose jedhanii waan yaadaniif. 

Namoota tokko tokko garuu uumaman gootummaa addaa waan uffachiisef, Linkan dureeyyicha ija ija keessa ilaalaa akkana jedhe “Gooftaa koo! Abbaan koo maatii keetiif akka kophee tolche nan  beeka, miseensota mana maree kana baay’ee dabalatee; sababni isaa inni akka tolchutti namuu kophee tolchuu waan hin dandeenyef; inni kalaqaa,abbaa cimasdha dha! Kopheewwan isaa kophee qofa miti, bu’aa kennaa lubbuu isaa wanta itti dhangalaase illee dha jedheen.

Mee isinin gaafadha; kophee abbaan koo isiniif tolche irratti komii qabduu? Komii yoo qabaattan ani ogummaa kophee tolchuu waan qabuuf isiniif deebi’ee tolchuu nin danda’a; garuu hangan ani beekutti kopheen abbaan koo tolchu komii tokko illee hin qabu. Nama gamna fi guddaa hojii kalaqu waan ta’eef ani abbaa kootti nin boona.” Manni maree ni callise;namoonni hundinuu mataa gadi qabatani. 

Onneerra kaawwadhu!

Eyyama keetin ala namiiyyuu si miidhuu hin danda’u

Yeroo kamiiyyuu yoo ta’e kan nu miidhu wantoota nu muudatan utuu hin taane, wantoota nu muudataniif deebii nuti laannuu dha

Bidiruuwwan bishaan naannawa isaanii jiruun liqimfamuu hin danda’an, bishaan gara keessa isaanitti galuun yoo ta’e malee; akkuma kana wantoota badaa naannawa kee jiran akka gara keessa keetti hin galle eeggadhu

Homtuu si miidhuu hin danda’u; eyyama hin laatin! 

SEEROOTA AJAA'IBAA KOORIYAA KAABAA

1. Kooriyaa kaabaa keessa qaamaa miidhamaan hin jiru! Yoo jiraate ni ajjeefama!

2. Kooriyaa kaabaa keessatti amantii kamiyyuu hordofuun nama adabsiisa! Namni kamiyyuu "Waaqni jira" jechuun dhorkaadha! "Waaqni hin jiru" jedhu!

3. Kooriyaa kaabaa keessatti namni kamiyyuu danaa (style) mootummaa biyyichaatiin rifeensa yoo sirreeffate ni ajjeefama!

4. Kooriyaa kaabaa keessatti uffata bifti isaa cuquliisa (Blue colour wear) uffachuun dhorkaadha! Akka impeeriyaalistii Ameerikaatti ilaalu!

5. Kooriyaa kaabaa keessatti dhirri tokko waa'ee jaalalaa kan durba waliin haasa'u yoo ishee fuudhe qofa!

6. Kooriyaa kaabaa keessatti mootummaa biyyattii duraanii kan ture Kimg Jong 2ffaa namni kamiyyuu yoo cidha godhatu, guyyaa cidha isaa sana dirqamaan bakka awwaalicha mootummaa sana daawwachuu qaba!

7. Kooriyaa kaabaa keessatti magaalaa guddoo biyyattii kan taate #Piyongiyaangi keessa jiraachuun kan dandaa'amu yoo mootummaa biyya sanaa irraa eeyyama qabaatan qofa!

8. Kooriyaa kaabaa keessatti Kompiiteraa fi Konkolaataa bitachuudhaaf mootummaa biyyichaa irraa eeyyama argachuun dirqama!

9. Kooriyaa kaabaa keessatti maqaa mootummaa biyya sanaa ijoollee ofiitiif baasuun dhorkaadha. Osoo mootummichi hin muudamin yoo maqaan mucaa dhalatee dura moggaafame ta'e, gaafa mootummichi muudamu maatiin mucaa maqaa dhala isaanii maqaa mootummaa biyya sanaa irraa jijjiiru qabu!

10. Kooriyaa kaabaa keessatti hanqinni huumna ibsaa waan jiruuf guutummaa biyyattii irraa halkan ibsaan ni bada!

11. Kooriyaa kaabaa keessatti Raadiyoo biyyatti sagalee hir'isu malee cufuun dhorkaadha!

12. Kooriyaa kaabaa keessatti uummata irraa taaksii yookan gibira funaanuun hin jiru!

13. Kooriyaa kaabaa keessatti namni barate 100%dha. Kan hin baranne hin jiru!

14. Kooriyaa kaabaa keessatti namni yoo yakka dalage hanga abba sadiitti maatii hundatu itti gaafatama!

15. Kooriyaa kaabaa keessa poolisiin tiraafikaa dubara male dhirri hin jiru 

AFAAN OROMOO AKKA QUUCARUTTI HIN BIQILLE

Baroota hedduuf uummatni Oromoo mirgoonni diimokiraasiifi namoomaa isaa akka kabajamuuf qabsoo hadhaa’aa geggeessaa ture. 

Mirga  siyaasaa, dinagdee, mirga Afaan isaa barachuu, ittiin dubbachuu, aadaafi duudhaa isaa beeksifachuufi tikfachuuf aarsaan uummanni keenya hin kaffalle hin jiru. Afaan Oromoo afaan barnootaa, afaan miidiyaa, afaan hojii naannichaafi biyyaalessaa ta’ee akka tajaajiluuf  qabsoo taasifameen yeroo ammaa kana Afaanichi kaayyoo qabsoo Oromoo dhugoomsuun afaan tajaajila nannichaa ta'uun afaan barnootaa, afaan miidiyaa, afaan mana murtii ta’uun tajaajilaa kan jiru yoo ta’u Afaan hojii mootummaa Federaalaa ta’ee akka tajaajiluuf ammoo hojiin bal’aan kan irratti hojjetamaa jiru ta’uun eenyu duraallee dhokataa miti. 

Biyyi keenya biyya sabootaafi sablammootaa ta’uu ishee irraan kan ka’e uummanni ishee jaalalaan wal danda’ee waliin jiraata.  Kana keessaatti sabootni afaan ,aadaa, duudhaafi eenyummaa isaanii guddifachuu, ibsachuu, barsifachuu akka danda’aniif mootummaan jijjiiramaa cimee hojjetaa jira. Kanaaf ammoo agarsiiftuun fedhii uummataa giddu galeessa godhachuun yeroo ammaa afaanotni shan afaan hojii federaalaa akka ta’aniif murtoo irra ga’amuu isaati. Kun calaqqee sirna dimokiraasii dhugaafi gaaffii uummataa giddu galeessa godhachuun owwaanna mootummaa agarsiisa.

Afaanni Oromoo yeroo ammaa kana Afaan hojii MNO ta’uun cinatti qo’annoofi qorannoon  ittiin geggeeffamuun Yuuniversiitota biyya kanaa keessatti hanga Digirii 3ffaatti barataamaafi barsiifamaa jira. 

Afaan Oromoo daanga’ee akka hin hafneefis Finfinnee dabalatee  manneen barnoota Naannolee ollaa Oromiyaa jiran keessatti Afaan Oromoon barnootni kennamaa jira. Akka diinni afaanichaa yaadutti Afaan Oromoo xiqqeessuu, balleessuu, laaffisuufi beekamtii dhowwachuu ture. Afaanichi garuu warra mormituufi gaadduu isaa afaan qabachiisuun qaanessee hanga yaadamuu olitti guddinniifi dagaaginni isaa ariifachuu irratti argama.

Sababiin isaa afaanichi akka hin badneefi akka hin quucarrettu waan biqilee waan as ga'eef. 

 Egaa fuulduratti Afaan Oromoo sadarkaa Gaanfa Afrikaatti afaan aartii, afaan dinagdee, afaan miidiyaa, afaan siyaasaafi barnootaa akka ta’uuf carraa amma argametti dhimma ba’uun bakka jirru hundatti guddina Afaan Oromoof haa tumsinu!

NIKOOLAAS TEESILAA EENYU

Gaafa  rimottii dhaan bakkuma jirtu teessee Tv irraa waan feete jijjiirrattu argannoo isaa fayyadamaa jirta.

Gaafa switch fayyadamtee ibsaa bantus argannoon isaa keessa jira. Ogeessonni fayyaa dhukkubsattoota gaafa raajii kaasan (x-ray) argannoo isaa fayyadamu.

Sagalee-guddiftuu, raadiyoo fi bilbilakee dabalatee,waan wireless'dhaan daddarbu kamuu gaafa fayyadamtu argannoo isaa fayyadamaa jirta. Tesilaan wantoota nuti jireenya keenya guyya-guyyaa keessatti itti fayyadamnu argannoolee dhibbootaan lakka'aman qaba. Garuu nama oolmaa haga kanaa addunyaadhaaf oole kanaaf bakki kenname faallaadha.

Bara 1884 yeroo hojii argannoo isaaf bilchaatetti Toomaas Ediisan biratti qacaramee ture. Ta'us garuu yeroo muraasa booda waliif galuu hin dandeenye. Ediisan karaa daddarbiinsa kaarentii irratti DC wayya yoo jedhu, Teslaan ammoo argannoosaa kan ta'e AC filate. DC'n wantoota akka tirikkaafaa irratti nu fayyada. AC'n garuu fageenya dheeraa deemuu kan danda'uu fi warshaalee humna ibsaa guddaa gaafataniif kan fayyaduudha. Wal morkiin kun isaan gidduutti yoo ka'u, Ediisan beekamtii guddaa waan qabuuf AC'n miidhaa fiduu akka danda'u agarsiisuuf arbi ibsaadhaan qabamee akka du'u godhee Tv'dhaan mul'isee ture; gama baay'eedhaanis irratti duule. Ummatis kanaaf isa balaaleffatanii turan. (Har'a addunyaan kan isheen fayyadamaa jirtu garuu caalmaatti AC'dha).

Tesilaan ilaalcha siyaasaa yeroo sana turerraa adda ta'e waan qabuuf kara mootummaa hacuucamaa ture; miiltoo wajjin hojjetu irraas qarshii guddaa haalamee ture; laaboraatoriin isaas boodarra jalaa waan gubateef argannoo baay'ee dhabe. Yaadonni argannoo isaa yeroo hatamanittis, "wanti guddaan argannoon dhala namaa fayyadu hojjetamuu isaati" jedhee dhiisaa ture.

Nama kallattii jireenya isaa hundumaan gufuun itti baay'ate ture. Xalayaa yeroo tokko haadha isaatiif barreesse irratti, "Waggaa hamma kanaa dhala namaa gargaaruuf hojii an hojjedhe galata hin arganne; arrabsoo fi tuffatamuu qofan buufadhe." Jedhee ture. Tesilaan yaada kalaqoota hedduudhaaf qabu baay'ee hojiitti hiikuuf danqamee, suuraa irraa akka mul'atutti waan nyaatullee hamma dhabuttis hiyyoomee bara 1943 qofaasaa hoteela keessatti du'ee argame. Argannoolee silaa har'a addunyaa kana fayyadan baay'eetu sammuu Tesilaa duukaa awwaalaman.

Yeroo sanatti dhiibbatamee haala nama gaddisiisuun du'us, har'a maqaansaa ol ka'ee haasa'ama.Waggaatti yeroo tokko jaalattoonni isaa addunyaarra jiran baay'een guyyaa dhaloota isaa ni kabajuuf. Abbaa qabeenyaa 1'ffaa kan ta'e Iloon Maski illee maqaa dhaabbata isaa guddicha'Teslaa'jedhee yaadannoo isaaf moggaase. Gaarummaan osoo bifa qabaattee Tesilaa fakkaatti!

Maree as garaa keeti garagalii of ilaali ati mal keessaa jirta? Mal hojjechaa jirta? Wanta karoorfateerraa guufu sii mudatu motee darbi ammaamii kophiidha?wantoonni mul'atee kee ukkaamsuu naannoo kee jiraan hedduu ta'u maluu atimoo jabaatte mul'ata kee san dhugoomseettii ifaatti basuu qabda. Haalaa kam keessaatiyyuu imalaa jalqabdee dhugoomsuuf imalaa kee ittii fufii dhaloota sii boodaf abdii tataa.

SEENAA DUBARTII YEROO TOKKOON DHIIROTA SHANITTI HEERUMTEE

Akkamiin dubartiin tokko al takkaatti dhiirota shanitti heerumtii? Hiibboon dachee kanaa guyyaadhaa gara guyyaatti kaninni heddummaateefii sababa itti dhaloonni Waaqayyoon aarsuuf jedhee hojii fofokkisaa barbaadee hojjetuufidha.  Hojiiwwan hammeenyaa ilmoo namaan hojjetaman duruma iyyuu jiru. Jallinni jaarraa 21 ffaa kana keessatti mul'ate garuu daangaa dhabeera! Waaqayyoof dhaloonnis  erga wal dhagahuu dhabanii turee bubbuleera. Kuni immoo gaaga'ama hamaa Pilaaneetii keenya kana irratti geessisaa jira. 

Pilaaneetiin kuni namoota hedduu jallina hojjetaniin maraattee dawaa dhabdeetti! Gaaffiin dhaloota kanaas  kaninni guyyaarraa gara guyyaatti deebii dhabeefii sababa hojiiwwaan cigaasisoon Waaqayyoon dheekkamsiisan akkas akkasii hojjetamaa oolaniifidha. Ilmoon namaa mudhii isaa hidhatee fincila hamaa Waaqayyo irratti gaggeessaa jira. Namni Waaqayyoon sodaatu gowwaafi dabeessa  jedhamee, odeessituun hojii gaarii tokko illee hojjettee hin beekne bara itti leellifamtu, bara fuggisoofi jaarraa xamaamotaa keessa jirra. Waanti dura deemuu qabu teellaa deemaa, waanti teellaa deemuu qabu dura fiigaa jira.

Arrabni isaanii qofti kan Lubbuu qabu, jireenyi isaanii inni kaan  du'ee kan owwaalame, namoota meeqa beekna! Jechoota hamoo ilma namaatti darbachuuf kan of hin qusanne, arrabni isaanii qofti qabeenya isaan qaban isa guddaafi beekumsa isaanii isa dhumaa akka tahetti lakkaawwatanii dacheerra kan bobba'an; ilmaan Seexanni ergatutu lafa kana hurgufee maraachisaa jira! Ofittummaafi of tuulummaan, of jajuufi of bokoksuun, anatu jiraafi  anummaan  jireenya namoota hedduu akka Muuzii tortoree  isaan godheera! Faallaa kanaammoo kan Waaqayyoon sodaatan, amanamoon, kan nama safeeffatan, kan arrabni isaanii gabii qabu, yoo  dandahan kan nama gargaaran, yoo dadhabanimmoo kan nama hin gaddisiifne, yoo dubbatanii ejjetan kan naamusa qaban, kan dubbiin isaaniifi jireenyi isaanii mi'aawaa tahes lafa rakkiftuu kana irra jiru. Haa  tahu malee sababa rakkiftoota Waaqarra iyyuu baala  hin buufnee kanaaf immoo gadi jedhanii jiraachuuf, qajeelummaa isaaniitti qaanahanii jiraachuuf dirqamaniiru!

Biyya keenya keessattis tahe addunyaa gara biraa irratti yeroo dhiirri dubartoota hedduu fuudhu (Polygamy) inuma jira. Inni kuni iyyuu Waaqayyoon kan dheekkamsiisudha. Haa tahu malee yeroo dubartiin tokko dhiirota hedduutti heerumtu (Polyandry) matumaa beekamaa miti. Aadaa kan fakkaatuufi Seera Hindu'izimiiti kan jedhan garuu biyya Hindii keessatti gareen  muraasni in mul'atu. Kuni osuma Waaqayyoon hin   gaddisiisu tahe iyyuu, Seera haamilee (Moral Law) tiin eeyyamamaadhaa? Nama hin jeequu?

Dubartii biyya Hindii kan taate Rajo Verma kan jedhamtu obboloota dhiiraa Shanitti al takkaadhaan heerumuudhaan mana tokko keessa haadha manaa dhiirota shanii taatee jiraachaa jirti! Isheen hunduma isaanii ija tokkoon ilaaluuf dirqama qabdi. Ijoolleen isheerraa dhalatanis kan eenyuu iyyuu hin jedhamani! Maqaa Shanan abbaa manoota sanaan Waamamu! Isaan dabaree isaanii eeggatanii Haadha manaa isaanii bukkee kan bulan yeroo tahu, "Walitti hinaafuu haa turuutii jechuma "Hinaaffaa" jedhamtu iyyuu hin beekani!"jedha akkan seenaa isaanii  Hdogar irraa odeeffadhetti! Maaliif akka akkasiin fuudhan yeroo gaafataman;  hanqinni durbaa waan  jiruuf rakkoo kana hirdhisuuf akka tahe dubbatu.

Maal taha as yoo dhuftan walakkaan keessan, Waaqayyo durba akka cirracha galaanaatti nuuf baay'iseera mitii as nu biraa? Sababa lammaffaa immoo; akka dhiironni lafa abbaa isaanii hirachuuf jedhanii walloolanii wal hin ajjeefneefidha jedhu. Namoonni biyya Hindii keessatti Aadaa kana hordofan! Dhiirri akkasiin jiraachaa jira.maaf ijaan jaalallee koo ilaaltee jettee nama ija jaamsuuf itti hin fiigiin! Nan qoose malee! Jaalalleen keessan kan keessan qofaadha! Sanas tahu kana Seexanni sababa akkasiin sammuu namaa keessa talaallii isaa isa hamaa fi Waaqa nama fincilsiisu kaahuun; guyyaarraa gara guyyaatti Waaqayyoofi dhaloota waan walitti buusu qopheessaa oola! 

Jarri akkasiin jiraatan kuni, ilmaanuma yaada gaarii yaadan dhalchuun isaaniif hin danda'amu. Gaahelli dhiira tokkoofi dhalaa tokkoon alaa hunduu abaarsaafi waan Waaqayyoon duchisiisee lafas abaarsisudha. Guyyaadhaa gara guyyaatti rakkinni addunyaa kanaa kan baay'ataa adeemeefii taateewwan akkas akkasii kan Waaqayyoon aarsanii  sammuu dhalootaas  duudaa  godhan waan baay'ataniifidha! Waaqayyoon sodaachuun jalqaba Ogummaati!Warri Waaqayyoon sodaatan mooraa ogummaa keessa kan deddeebihaniifi jireenya kan qabanidha. Warri seera uumamaa jallisanii, Farda  Seexanaa tahanii, isaaf jallina akkas akkasii baatan immoo; madda rakkina dachee kanaati! Hojiiwwan akkas akkasii kan seera uumamaa jallisan  lafa  hundumaa akka isaan rukuchiisuu dandahan beekuun isin irra jiraata. Sammuun keessan jallataa seera uumamaa akkas akkasii irraa akka fagaatu  isinitti himuun jaalladha! 

BAACOO ABBAA BOLOO

Liibaan：  Abbaa Boloo,Boloon narraa dhorkii!

Abbaa Boloo: Maal si godhee?

Liiban： Dooqa kiyya laalee Bishaanitti na jalaa  gate!

Abbaa Boloo：Hindanda'u!

Liiban：Hidda,Abbaa Boloo ija bu'i

Hidda：Maal si godhe?

Liiban : Abbaan Boloo Boloon narraa dhorkuu  didee Boloon dooqa kiyyaa ilaalee ilaalee Bishaanitti najala gate

Hiddaa:Hindanda'u!

Liiban: Tuqaa,hiddaa kana nyaadhu!

Tuqaa: Maal si godhe?

Liiban: Hiddi Abbaa Boloo ija bu'uu didee,Abbaan Boloo Boleen narraa dhorkuu didee,Boloo dooqa  kiyya ilaalee ilaalee bishaanitti na jalaa gate

Tuqaa: Hindanda'u

Liiban: Adurree,tuqaa kana nyaadhuu

Adurree: Maal si godhe?

Liiban: Tuqaan hidda nyaachuu didee,hiddi Abbaa Boloo ija bu'uu didee,Abbaan Boloo Boloon narraa               dhorkuu didee,Boloo dooqa kiyyaa ilaalee ilaalee bishaanitti na jala gate

Adurree: Hindanda'u

Liiban: Saree,Adurree kana nyaadhuu

Saree: Maal si godhe

Liiban: Adurree tuqaa nyaachuu didee,tuqaan  hidda nyaachuu didee,Hiddi Abbaa  Boloo ija bu'uu                     didee，Abbaan Boloo boloon narraa dhorkuu didee,Boloo dooqa kiyya ilaalee ilaalee bishaanitti na jalaa gate

Saree：Hindanda'u

Liiban：Waraabeessa,saree kana nyaadhuu

Waraabessa,Maal si godhe

Liiban：Sareen Adurree nyaachuu didee,Adurreen  tuqaa nyaachuu  didee,tuqaan hiddaa nyaachuu didee,Hiddi Abbaa Boloo ija bu'uu  didee,Abbaan Boloo Boloon narraa dhorkuu diddee Boloon dooqa kiyya   ilaalee bishaanitti na jalaa gate

Waraabessa: Hin danda'u

Liiban：Leenca Waraabeessa nyaadhuu

Leenca：Maal si godhe

Liiban：Waraabeessi Saree nyaachuu  dideee,Sareen Adurree nyaachuu  didee,Adurreen tuqaa                            nyaachuu  didee,tuqaan hidda nyaachuu didee,Hiddi Abbaa Boloo ija bu'uu didee, Abbaan Boloo Boloon narraa dhorkuu dideee,Boloon dooqa kiyya  ilaalee ilaalee bishaanitti na jalaa gate

Leenca：Hindanda'u

Liiban：Nama,Leenca kana ajjeessi

Nama：Maal si godhe

Liiban：Leenci Waraabeessa nyaachuu  didee,Waraabeessi Saree nyaachuu didee,Sareen Adurree                         nyaachuu  didee,Adurreen tuqaa nyaachuu didee,Tuqaan hidda nyaachuu didee ,Hiddi Abbaa Boloo ija bu'uu  didee,Abbaan Boloo Boloon narraa  dhorkuu didee,Boloon dooqa kiyya ilaalee  ilaalee bishaanitti na jalaa gate

Nama: Hindanda'u 

Liiban：Yaa Waaqaa,nama ajjeessi

Waaqa：Maal si godhe

Liiban：Namni Leenca ajjeessu didee,Leenci Waaraabeessa nyaachuu                                                                   didee,waraabeessi saree nyaachuu didee,Sareen Adurree nyaachuu diee,Adurreen tuqaa nyaachuu didee,Tuqaan hidda nyaachuu didee, Hiddi Abbaa Boloo ija bu'uu didee, Abbaan Boloo  Boloon narraa dhorkuu didee,Boloon  dooqa kiyyaa ilaalee ilaalee bishaanitti najalaa gate

Waaqa： Tole!

Liiban：Galatoomi Waaqa!ati Mootii waa  hundaati!