Fearless Oromoo Inspire

MIIDHAA SIGAARAA AARSUUN QABU

Sigaaraa aarsuun qaamoota(Orgaanota) keenya hunda miidhuu danda'a. Dhukkuboota garagaraatiifis nama saaxila. Wolumaa galatti sigaaraa aarsuun fayyaa keenya irratti miidhaa guddaa fida.

Sigaaraa aarsuun:

* Carraa dhukkuba hidda dhiiga onnee ykn dhukkuba onnee akka tasaa dachaa lamaa hanga afurii ol kaasa.

* Carraa Istirookii (dhigni sammuu keessatti jiguu/ hiddi dhiigaa sammuu keessa jiru cufamu) dachaa lamaa hanga afurii dabala.

* Carraa Kaansarii Sombaatiin qabamuu dachaa digdamii shaniin dabala.

* Hiddi dhiigaa akka dhiphatu fi jabaatu gochuun dhahannaan onneefi dhiibaan dhiigaa akka ol ka'u gochuu danda'a. Carraa dhiigni hidda dhiigaa keessatti itituus ni dabala. Kun ammoo carraa dhiigni sammuu fi miila keenya keessatti itituu ol kaasa.

* Nama dhukkuba Asmii qabu irrattis dhukkubni kun akka itti ka'uufi yoo itti Ka'ee jiraatees dhukkubni kun akka itti cimu gochuu danda'a.

* Dhukkuba sombaa- Ujummoo qilleensaa fi qaamaa sombaa yeroo dheeraaf miidhu (Chronic Obstructive Pulmonary Disease -COPD) jedhamuun qabuumiifi sababa dhukkuba kana irraa du'uu dachaa Kudha lamaa hanga Kudha sadihii dabala.

* Carraa Dhukkuba Sukkaraa Gosa Lammata(Type-II DM)tiin qabamu worra hin aarsineen wol bira qabamee yoo ilaalamu isaan sigaaraa aarsan irratti carraan dhukkuba kanaan qabamuu parsantii 30-40% ni dabala.

Sigaaraa aarsuun:

▪︎Kaansarii Afuuffee Fincaanii

▪︎ Kaansarii Dhiigaa

▪︎Kaansarii Fiixxee/ulaa Gadaameessaa

▪︎Kaansarii mar'umaan guddaa

▪︎Kaansarii ujummoo nyaata afaani hanga garaachaa gadi dabarsu (Esophagus)

▪︎Kaansarii Kalee

▪︎Kaansarii Tiruu

▪︎Kaansarii qaamoota keessa afaan keenya fi kokkee irraa ka'an

▪︎ Kaansarii Rajiijii

▪︎Kaansariii Garaachaafi

▪︎Kaansarii Ujummoo qilleensatiin qabamuufi sababa kansarii kanninitin du'uu haalaan dabala.

Sigaaraa aarsuun:

• Dubartiin takka ulfaayuuf akka yeroo dheeraa itti fudhatuufi yoo ulfooftes:-

• Otoo yeroon hin gahin cinniinsuun akka jalqabuufi daa'imni otoo yeroon hin gahin akka dhalatu

• Daa'ima lubbuun hin jirre akka deessu

• Daa'ima ulfaatinna Xiqqaa qabu akka deessu

• Carraa daa'imni dhalate tasa du'uu

• Carraa ulfi dhanagala'uu/jiguu/nama irraa bahuu (Miscarriage) fi

• Carraa ulfa gadaamessa alatti ulfaayu (Ectopic Pregnancy) ni dabala.

* Sigaaraa aarsuun jabinna Lafee fi fayyumaa ilkaniifi Irga keenyaa irrattis miidhaa ni qabaata.

* Dandeettii qaamni keenyaa dhukkuba ittisuus gadi buusa.

* Moora ijaatiifis carraa saaxilamuu ni dabala. Akkamusamas qaama ija keenya "Retina" jedhamu irrattis miidha guddaa fiduu danda'a.

Sigaaraa aarsuu dhaabuu ykn addaan kutuun:

▪︎Woggaa jalqabaa addaan kunne keessatti carraa dhukkuba onnee akka tasaa fi dhukkuboota sirna marsaa dhiigaatiin (Cardiovascular Disease) qabamu haalaan xiqqeessa.

▪︎Aarsuu addaan kunnee/dhaabnee woggaa 2-5 kessatti carraa "Stroke" (dhigni sammuu keessatti jiguu/ hiddi dhiigaa sammuu keessa jiru cufamu) kan nama hin aarsiineen qixaatti deebi'a.

▪︎Sigaaraa dhaaabne/ addaan kunnee woggaa Shan keessatti carraa Kaansarii Afuuffee Fincaanii, Kansarii qaamota keessa Afaan keenya irraa ka'an fi Kaansarii ujummoo nyaata afaani hanga garaachaa gadi dabarsu(Esophagus)walakkaadhaan gadi bu'a .

▪︎Woggoota kudhaniif yoo aarsuu addaan kutne carraa kaansarii Sombaatiin qabamuu wolakkaadhaan gadi buusa.

Sigaaraa aarsuun qaamoota(Orgaanota) keenya hunda miidhuu danda'a. Dhukkuboota garagaraatiifis nama saaxila. Wolumaa galatti sigaaraa aarsuun fayyaa keenya irratti miidhaa guddaa fida.

Sigaaraa aarsuun:

* Carraa dhukkuba hidda dhiiga onnee ykn dhukkuba onnee akka tasaa dachaa lamaa hanga afurii ol kaasa.

* Carraa Istirookii (dhigni sammuu keessatti jiguu/ hiddi dhiigaa sammuu keessa jiru cufamu) dachaa lamaa hanga afurii dabala.

* Carraa Kaansarii Sombaatiin qabamuu dachaa digdamii shaniin dabala.

* Nama dhukkuba Asmii qabu irrattis dhukkubni kun akka itti ka'uufi yoo itti Ka'ee jiraatees dhukkubni kun akka itti cimu gochuu danda'a.

Sigaaraa aarsuun:

▪︎Kaansarii Afuuffee Fincaanii

▪︎ Kaansarii Dhiigaa

▪︎Kaansarii Fiixxee/ulaa Gadaameessaa

▪︎Kaansarii mar'umaan guddaa

▪︎Kaansarii ujummoo nyaata afaani hanga garaachaa gadi dabarsu (Esophagus)

▪︎Kaansarii Kalee

▪︎Kaansarii Tiruu

▪︎Kaansarii qaamoota keessa afaan keenya fi kokkee irraa ka'an

▪︎ Kaansarii Rajiijii

▪︎Kaansariii Garaachaafi

▪︎Kaansarii Ujummoo qilleensatiin qabamuufi sababa kansarii kanninitin du'uu haalaan dabala.

Sigaaraa aarsuun:

• Dubartiin takka ulfaayuuf akka yeroo dheeraa itti fudhatuufi yoo ulfooftes:-

• Otoo yeroon hin gahin cinniinsuun akka jalqabuufi daa'imni otoo yeroon hin gahin akka dhalatu

• Daa'ima lubbuun hin jirre akka deessu

• Daa'ima ulfaatinna Xiqqaa qabu akka deessu

• Carraa daa'imni dhalate tasa du'uu

• Carraa ulfi dhanagala'uu/jiguu/nama irraa bahuu (Miscarriage) fi

• Carraa ulfa gadaamessa alatti ulfaayu (Ectopic Pregnancy) ni dabala.

* Sigaaraa aarsuun jabinna Lafee fi fayyumaa ilkaniifi Irga keenyaa irrattis miidhaa ni qabaata.

* Dandeettii qaamni keenyaa dhukkuba ittisuus gadi buusa.

* Moora ijaatiifis carraa saaxilamuu ni dabala. Akkamusamas qaama ija keenya "Retina" jedhamu irrattis miidha guddaa fiduu danda'a.

Sigaaraa aarsuu dhaabuu ykn addaan kutuun:

▪︎Woggaa jalqabaa addaan kunne keessatti carraa dhukkuba onnee akka tasaa fi dhukkuboota sirna marsaa dhiigaatiin (Cardiovascular Disease) qabamu haalaan xiqqeessa.

▪︎Aarsuu addaan kunnee/dhaabnee woggaa 2-5 kessatti carraa "Stroke" (dhigni sammuu keessatti jiguu/ hiddi dhiigaa sammuu keessa jiru cufamu) kan nama hin aarsiineen qixaatti deebi'a.

▪︎Woggoota kudhaniif yoo aarsuu addaan kutne carraa kaansarii Sombaatiin qabamuu wolakkaadhaan gadi buusa.

FAAYIDAA SHAAYII DHUGUUN QABU

Qorannooleen hedduun akka mul'isanitti shaayii dhuguun fayyummaa qaama keenyaaf faayidaa ol'aanaa ta'e qaba. Shaayiin (diimaaf magariisni) wontoota carraa dhukkuba onnee, kaansarii fi dhukkuba sukkaaraan qabamuu hirdhisan of keessaa qaba.

Shaayii dhuguun:

● Carraa dhukkuba onnee akka tasaa (Heart Attack) fi Istirookii (dhiigni sammuu keessatti jiguu/hiddi dhiigaa sammuu keessa jiru dhiiga kantareen ykn cooma hidda dhiigaa keessaa fottoqeen cufamuu) daran xiqqeessa.

● Lafeen keenya akka jabaatu godha.

● Koolestiroolii qaama keessa jiru hirdhisuu danda'a

● Dhiibbaa dhiigaa ol ka'aa ta'e gadi buusuu irratti faayidaa qaba

● Muraa garaa/ garaan yoo nama cinine namarraa laaffisu danda'a

● Nyaata booda shaayii dhuguun gaazii (qilleensa) garaacha keessa jiru salphisuun nyaanni nyaanne akka salphaan nuuf bullaayuuf ni gargaara. Haa ta'u malee nyaata booda shaayi dhuguun albuudni aayiranii jedhamu kan hemoglobin dhiigaa tolchuu gargaaru akka haala barbaadamuun qamatti hin fudhatamne godha. Kanaaf namootni hirdhinna dhiigaa qaban nyaata booda shaayii dhuguu hin qaban.

● Fayyuuma fi jabinna ilkanii irrattis gahee guddaa qaba

● Foolii badaa afaaniis ni hirdhisa

● Sirni ittisa qaamaa akka jabaatu godha

● Qorannooleen tokko tokko akka agarsiisannitti carraa kaansarii sombaa, harmaa, fi piroosteetiitiin qabamuu ni hirdhisa

● Carraa dhukkuba Sukkaraa gosa lammeessoo (Type-II DM) tiin qabamu gadi buusa. Garuu namoonni dhukkuba sukkaaraa qaban shaayii sukkara qabu haa fudhatanii hin gorfamu.

● Dandeettii yaadachuu, qalbeeffachuu fi fulleffachuu ni dabala

KUFAATIIN KEE KALEESSA HUBANNOO HAR'AATTI

Dogoggorri inni guddan dogoggoruu kee utuu hin taane dogoggora kee irraa barachuu dhiisukeedha. dogoggorri kee kaleessaa mana barumsaakeedhaa irraa baradhu. Obsi moo'amaa kan ittin mootu yoo ta'u of-tuulummaan immoo mo'aa kan ittin mo'amtudha. Kanaaf of- jajuu kee dhiisi.

Gaarumman ati har'a hojjattu Galaa kee borii siif ta'a. Kanaaf Jallina lafa kaa'ii wan gaggaarii qofa facaafadhu. Kan ati fooyyoftee argamuu qabdu namoota kaanirra utuu hin taane kaleessakeerra ta'uu qaba. Kaleessi kee har'a keerra wayya taanan duubatti adeemaa jirtaati of ilaali.

Kan fagoorraa argitu hunda hin amanin  sababni isaas ashabooniyyu  gaafa ilaalan shukkaara fakkaatati. Dhiphinni ati dhiphachaa jirtu kun jireenyakee har'a kee balleessetu abdii kee borii dukkaneessa waan ta'ef dafiti of keessaa baasi abdii horadhu. Abdii jechun har'a irra ta'anii boru ilaalu jechuudha. Kanaaf abdiin agartuu kee bori waan ta'ef abdii horadhu jabaadhu!Namoonni tokko tokko akka axxiffannaati. Jireenya kee keessaa gaafa bahan galata jedhi malee of hin goolin. Xiqqoo ati argitee dhabde caalaa guddaa ati hin argine Waaqayyo sif kenna. Yaadi isaa kan kee caalaa. Milkaa'ina kee kufaatii warraa kaanitin madaalta taanan atis kufuun kee dhiyoodha. Kanaaf warra kaan kuffistee milka'udhaf hin yaadini.

Namni kan sitti hin hinaafne gaafa ati rakkatte qofadha. Gaafa milka'innike baay'atu hinaaftonnikes lakkofsan danuudha. kanaaf sidinqin.Yoo fakkeessite namni baay'een si jaallata yoo dhugaa dubbatte immoo nama baay'etu si jibbaa. Garuu jajuu warra sobdootatin jallatamtee alli kee ijaarramee keessi kee diigamuurra dhugaa dubbattee nagaa keessa kee baay'isu wayya. Waan hunduma amanuudhaf hin ariifatin. Sababni isaas sobni dhugaarra ariifatee gurra silixaati, Dubbin kee callisuu keerra  yoo hiikaa qabaate qofa dubadhu. 
Dubbattee hin yaadin  yaadii dubbadhu.
Hamii dhugaa fakkatturraa fagaadhu. Gafa quba tokko namatti qabdu 3 gara ketti akka nan'u beeki. Warra maqaa namaa nyattuurra fagadhu dubbii sagalee isaa nyaadhu.

Warri si jibban si'in utuu hin taane milkaa'ina kee jibbaa jiru. Ati ittuma jabaadhuu didii milkaa'i malee warri kun gubatanii baqanii dhumu. Qillensi amma ati itti argantee ittin jiraacha jirtu kun ammuma kanammoo warra kaanif argansu isa dhumaa ta'a. Kanaf gungumuu kee dhiisiti galateeffadhu!, Hiyyeessa jechuun Kan qarshii hin qabne utuu hin taane, kan muldhata fagootti arguu hin qabneedha.

JIREENYA HARKAA Fi MIILLA_MALEE

Niik Vuujiisiich jedhama. Namoota muraasa qofa irratti kan mul'atu dhukkuba Teetiraa Ameeliyaa siindirem jedhamu irraa kan ka'e harkaa fi miilla malee bara 1982ALA biyya Awustiraaliyaatti dhalate. Nersii kan turte haati isaa aadde Daashkaa Buujischiinaa fi abbaan isaa paaster Booriis Vuujiisiich ilmi isaanii angafni haala kana fakkaatuun harkaa fi miilla malee dhalata jedhanii yaadanii waan hin beekneef akka malee akka rifatan dubbatu. Dhibee akkanaa waliin guddatee garafuula duraatti jireenya isaa akkamitti akka jiraatus gaaffii isaanii ture.

Qaama hir'uu ta'ee dhalachuun isaa umurii ijoollummaatti akka ijoollee isaan kaanii hiriyyoota isaa wajjiin utaalee taphachuu dadhabuu qofaaf otoo hin taane mukwa'ummaa (depression) guddaaf illee Isa saaxilee ture. "Maliifan akkana ta'ee dhaladhe?" Gaaffiin jedhu yeroo hundaa keessa isaa ture. Namni harkaa fi miilla malee dhalate tokko jiraatee bu'aa maal akka buusus dafee hin galleef. Miirri abdii kutannaa Isa jeequ illee deggersa maatii isaa fi jeequ illee, deggersa maatii isaa fi hiriyyoota isaan jireenya isaaf ilaalcha gaarii qabaatee waldhaansoo jireenyaa akka itti fufi murteesse. Jaalala guddaa barumsaaf qabu irraa kan ka'e Yuunivarsitiiwwan Awustiraaliyaa keessa jiran keessa tokko kan ta'e Yuunivarsiitii Giriifti irraa digiriiwwan jalqabaa lama fudhateera. Milkaa'inni isaa Kunis namoota hedduuf kaka'umsa guddaa ta'eera. Miira abdii kutannaa fi mo'amtummaa isatti dhagaa'amu mo'achuufhaan gaaffi, "ani maalan hojjechuu danda'a?" Jedhu of gaafate deebii namoota miliyoonotaaf deggarsa guddaa ta'e kenneera

Nam-cimaan maqaan isaa Jastin_Darti,jedhamu umuriisaa darbe keessatti yeroo tokko garee kubbaa miillaa North Western tiif sarara ittisaa irraa taphataa tureera.Tapha xiyyeffannaan guddaan itti kenname taphachuuf qopha'anii otuu jiranii,dursee leenjisaansaa isa waamee akkas jedheen"har'a akka taphataa guddaa fi beekamaatti taphadhu,kana gochuus ni dandeessa"jedheen.Jastin yeroo dubbatu"leenjisaan keenya maqaa ani hin qabne naaf kenne.Garuu waa'ee kootiif ilaalcha haaraa akkan qabadhu nataasiseera.Yeroo sana mooraalii an ittiin fiigee dirree seene hanga har'aa hin dagadhu Sammuunkoo dursee milkaa'ina gonfate,waan ta'eef maqaa inni natti moggaase suuta suuta akka dinqisiisaattan maqaa kana dhugaa godhee agarsiise!"jedheetu dubbata

Hundumaa dursa sammuu keenya qopheessuun faayidaa guddaa qaba.Injifatamuufis ta'u injifachuuf ilaalchi fi yaadni nuti dursa sammuu keenya keessatti wixineessinu humna guddaa qaba.Waanti nuti taanee mul'annu wanta sammuu keenya keessatti bocanneedha.Siif ifsuuf sammuunkee ajajaa jireenya keetiiti.Wanti sammuukee keessatti dubbatame si ibsu.Mee amma namichi kun taphataa dadhabaatu taphataa beekamaatti ol guddate.Kun immoo kan ta'uu danda'e sammuu isaatti jechoota humna qabantu dubbatame,kun immoo eenyuummaa isaa isa dhugaa kan mul'isaniidha.Hata'u mee sammuun kee milkaa'inaaf qopha'aadha? Jechoota akkamiitu sammuu kee irraa wal qaba,jechoota negetivi moo pozatividha?jechooti akka leenjisaa sanaa mooraalii namatti horan gara sammuukeetti ni dubbatamuu?jechooti pozativin yeroo hundumaa sammuu kee irraa iyyan eenyummaa kee dhugaadha(milkaa'inaa).Eenyummaa kee dhugaa kanaaf sammuukee qopheessi.Kana jechuunkoo sammuukee_milkaa'inaaf_qopheessi jechuukooti.Injifachuuf of qopheessi,maaliif seete sammuukee dursitee nyaata milkaa'inaa soorta taanaan ati ni milkoofta.

Kanaaf fira Koo Yaa nama baarruu kana dubbisa jirtu ati hoo harkaa fi miilla utuu qabdu abdii kutannaa keessa jirta moo mal hojjedhu jette of gaafacha jirta laata? Anis ta'e ati waan xiqqoo ilaalle abdii kutachuu dandeenya garuu akkas ta'uun irraa hin turre abdii kutannaan gufuu milkaa'insa isa guddadha kanaaf abdii hin kutatin ka'i waan hojjechuu qabduttii itti fufi hojjedhu.

SEENAA ABRAHAAM LINKAN

Hoomtuu si miidhuu hin danda’u; eyyama hin laatin. Abraham Linkan utuu gara pireezedaantii Ameerikaa hin dhufin dura abbaan isaa kophee tolcha ture. Warroota ija gad aantummaan nama ilaalan biratti “Mucaa abbaan isaa kophee tolchu” gara pireezidaantiitti dhufuun baay’ee ajaa’iba kan ta’eef, hedduu aarsee ture.

Guyyicha yeroon ga'u Abraham Linkan haasawa jalqabaa taasisuuf mana mareetti argame. Akka tasaa namni dureessi tokko miseensota keessaa ka’ee “Abraham Linkan hoo; Abbaan kee maatii kootiif akka kophee tolche irraanfachuu hin qabdu” yoo jedhu manni maree guutun kolfe; dureeyyichi Abraham Linkan irratti qoose jedhanii waan yaadaniif.

Namoota tokko tokko garuu uumaman gootummaa addaa waan uffachiisef, Linkan dureeyyicha ija ija keessa ilaalaa akkana jedhe “Gooftaa koo! Abbaan koo maatii keetiif akka kophee tolche nan beeka, miseensota mana maree kana baay’ee dabalatee; sababni isaa inni akka tolchutti namuu kophee tolchuu waan hin dandeenyef; inni kalaqaa,abbaa cimasdha dha! Kopheewwan isaa kophee qofa miti, bu’aa kennaa lubbuu isaa wanta itti dhangalaase illee dha jedheen.

Mee isinin gaafadha; kophee abbaan koo isiniif tolche irratti komii qabduu? Komii yoo qabaattan ani ogummaa kophee tolchuu waan qabuuf isiniif deebi’ee tolchuu nin danda’a; garuu hangan ani beekutti kopheen abbaan koo tolchu komii tokko illee hin qabu. Nama gamna fi guddaa hojii kalaqu waan ta’eef ani abbaa kootti nin boona.” Manni maree ni callise;namoonni hundinuu mataa gadi qabatani.

Onneerra kaawwadhu!

Eyyama keetin ala namiiyyuu si miidhuu hin danda’u

Yeroo kamiiyyuu yoo ta’e kan nu miidhu wantoota nu muudatan utuu hin taane, wantoota nu muudataniif deebii nuti laannuu dha

Bidiruuwwan bishaan naannawa isaanii jiruun liqimfamuu hin danda’an, bishaan gara keessa isaanitti galuun yoo ta’e malee; akkuma kana wantoota badaa naannawa kee jiran akka gara keessa keetti hin galle eeggadhu

Homtuu si miidhuu hin danda’u; eyyama hin laatin!

SEEROOTA AJAA'IBAA KOORIYAA KAABAA

1. Kooriyaa kaabaa keessa qaamaa miidhamaan hin jiru! Yoo jiraate ni ajjeefama!

2. Kooriyaa kaabaa keessatti amantii kamiyyuu hordofuun nama adabsiisa! Namni kamiyyuu "Waaqni jira" jechuun dhorkaadha! "Waaqni hin jiru" jedhu!

3. Kooriyaa kaabaa keessatti namni kamiyyuu danaa (style) mootummaa biyyichaatiin rifeensa yoo sirreeffate ni ajjeefama!

4. Kooriyaa kaabaa keessatti uffata bifti isaa cuquliisa (Blue colour wear) uffachuun dhorkaadha! Akka impeeriyaalistii Ameerikaatti ilaalu!

5. Kooriyaa kaabaa keessatti dhirri tokko waa'ee jaalalaa kan durba waliin haasa'u yoo ishee fuudhe qofa!

6. Kooriyaa kaabaa keessatti mootummaa biyyattii duraanii kan ture Kimg Jong 2ffaa namni kamiyyuu yoo cidha godhatu, guyyaa cidha isaa sana dirqamaan bakka awwaalicha mootummaa sana daawwachuu qaba!

7. Kooriyaa kaabaa keessatti magaalaa guddoo biyyattii kan taate #Piyongiyaangi keessa jiraachuun kan dandaa'amu yoo mootummaa biyya sanaa irraa eeyyama qabaatan qofa!

8. Kooriyaa kaabaa keessatti Kompiiteraa fi Konkolaataa bitachuudhaaf mootummaa biyyichaa irraa eeyyama argachuun dirqama!

9. Kooriyaa kaabaa keessatti maqaa mootummaa biyya sanaa ijoollee ofiitiif baasuun dhorkaadha. Osoo mootummichi hin muudamin yoo maqaan mucaa dhalatee dura moggaafame ta'e, gaafa mootummichi muudamu maatiin mucaa maqaa dhala isaanii maqaa mootummaa biyya sanaa irraa jijjiiru qabu!

10. Kooriyaa kaabaa keessatti hanqinni huumna ibsaa waan jiruuf guutummaa biyyattii irraa halkan ibsaan ni bada!

11. Kooriyaa kaabaa keessatti Raadiyoo biyyatti sagalee hir'isu malee cufuun dhorkaadha!

12. Kooriyaa kaabaa keessatti uummata irraa taaksii yookan gibira funaanuun hin jiru!

13. Kooriyaa kaabaa keessatti namni barate 100%dha. Kan hin baranne hin jiru!

14. Kooriyaa kaabaa keessatti namni yoo yakka dalage hanga abba sadiitti maatii hundatu itti gaafatama!

15. Kooriyaa kaabaa keessa poolisiin tiraafikaa dubara male dhirri hin jiru

AFAAN OROMOO AKKA QUUCARUTTI HIN BIQILLE

Baroota hedduuf uummatni Oromoo mirgoonni diimokiraasiifi namoomaa isaa akka kabajamuuf qabsoo hadhaa’aa geggeessaa ture.

Mirga siyaasaa, dinagdee, mirga Afaan isaa barachuu, ittiin dubbachuu, aadaafi duudhaa isaa beeksifachuufi tikfachuuf aarsaan uummanni keenya hin kaffalle hin jiru. Afaan Oromoo afaan barnootaa, afaan miidiyaa, afaan hojii naannichaafi biyyaalessaa ta’ee akka tajaajiluuf qabsoo taasifameen yeroo ammaa kana Afaanichi kaayyoo qabsoo Oromoo dhugoomsuun afaan tajaajila nannichaa ta'uun afaan barnootaa, afaan miidiyaa, afaan mana murtii ta’uun tajaajilaa kan jiru yoo ta’u Afaan hojii mootummaa Federaalaa ta’ee akka tajaajiluuf ammoo hojiin bal’aan kan irratti hojjetamaa jiru ta’uun eenyu duraallee dhokataa miti.

Biyyi keenya biyya sabootaafi sablammootaa ta’uu ishee irraan kan ka’e uummanni ishee jaalalaan wal danda’ee waliin jiraata. Kana keessaatti sabootni afaan ,aadaa, duudhaafi eenyummaa isaanii guddifachuu, ibsachuu, barsifachuu akka danda’aniif mootummaan jijjiiramaa cimee hojjetaa jira. Kanaaf ammoo agarsiiftuun fedhii uummataa giddu galeessa godhachuun yeroo ammaa afaanotni shan afaan hojii federaalaa akka ta’aniif murtoo irra ga’amuu isaati. Kun calaqqee sirna dimokiraasii dhugaafi gaaffii uummataa giddu galeessa godhachuun owwaanna mootummaa agarsiisa.

Afaanni Oromoo yeroo ammaa kana Afaan hojii MNO ta’uun cinatti qo’annoofi qorannoon ittiin geggeeffamuun Yuuniversiitota biyya kanaa keessatti hanga Digirii 3ffaatti barataamaafi barsiifamaa jira.

Afaan Oromoo daanga’ee akka hin hafneefis Finfinnee dabalatee manneen barnoota Naannolee ollaa Oromiyaa jiran keessatti Afaan Oromoon barnootni kennamaa jira. Akka diinni afaanichaa yaadutti Afaan Oromoo xiqqeessuu, balleessuu, laaffisuufi beekamtii dhowwachuu ture. Afaanichi garuu warra mormituufi gaadduu isaa afaan qabachiisuun qaanessee hanga yaadamuu olitti guddinniifi dagaaginni isaa ariifachuu irratti argama.

Sababiin isaa afaanichi akka hin badneefi akka hin quucarrettu waan biqilee waan as ga'eef.

Egaa fuulduratti Afaan Oromoo sadarkaa Gaanfa Afrikaatti afaan aartii, afaan dinagdee, afaan miidiyaa, afaan siyaasaafi barnootaa akka ta’uuf carraa amma argametti dhimma ba’uun bakka jirru hundatti guddina Afaan Oromoof haa tumsinu!