OSOO HIN DHALATIIN DU'UUF ERGA DHALATANI DU'UU

Namoota erga du'anii waggaa 200 ol ta'an har'agaruu seenaan isaanii anaafi si warra lubbuun jiran caala kan dubbatamu baay'eetu jiru.

Namootni bayayeen du'anii jiratan.namootni baayyeen immoo osoo jiranii du'an.jiraachuun jirra jechuu miti.du'uum awwalamuu miti.awwaalamuunis du'ui irra baay'ee caala.nama hiikno jireenyaa galeef jiraachuunis du'uunis bu'aa qaba.namni hiikni jireenyaa hin galleef jiraachuun isaa jirraa qofaadha.Dubartii abbaan manaa ishee seenaa dalaugu jalqabee osoo hin xumuriin du'ee tokkotu turte.aabban manaa ishee hojii jalqabee osoo hin xumura isaa ijaan hin argine.garuu gaafa jalqabee akkamitti akka xumuruu qabu beaek.ijaan garuu osoo hin argiin du'ee.Haati manaa isaa garuu hojii inni jalqbee sana akkuma inni yaadetti galmaan geesse.gaafa hojiin isaa sun xumurame namoonnikumaatanim eebba isaa irratti argaman,dubariitn kun akkas jette"Abbaan manaa koo fooniin du'ee,hojii ija qbauun dhaloota kanaaf hafe."jette.argitanii!namni kun fooniin du'eera.dhalatee du'eera.osoo hin dhalatiin du'uu jechuun wanta hojjechuuf dhalatan osoo hin hojjetiin du'uu jechuudha.

Hiikaa jireenyaa yoo wallaaltee immoo akka piroofeesera baayyee baratee garuu hanga nama kutaa tokko baratee waan hin fakkatneef guyyaa tokko barataa isaa tokkoof qabxii 'F'jedhamu kenneef.Barataan kun abdii kutachuu irraan kan ka'e guyyaa tokko haala mijataa ilaallatee biiroo niacmha piroofeesera jedhamu kana seenuun har'a asumaattin si ajjees jechuun itti dhaaddate.piroofeeserri kunis itti kolfuun deebii isa irraa hin eegamnee akkas jechuun dubbate,"Duris natti toleen jiraachaa jira sitti fakkatee,yoo onnee qabaatte na ajjeesi"jedeh jedhama.

Argitte?Namichi kun duris nama isa ajjeesu dhabe malee du'a eeggataa ture jechuudha.

ISTIROOKII – Stroke

Hammi isaan barbaadaniifi dhabanii turuu danda’an/dandamatan garagara ta’ullee, qaamoleen keenya dalagaa isaanii hojjachuuf ‘Glucose (fi wontoota dalagaa qaamaaf barbaachisan)’ fi ‘Oxygen’ barbaadu. Gulukoosiif oksijiinii ammo karaa dhiigaatiin argatu. Dhiiga ammoo karaa hidda dhiiigatiin argatu. Dhiigaa argachuu dhabuun Sammuu: hiddi dhiigaa gara sammuu deemu cufamuu, hudhamuu fi sababa dhiigni sammuu keessatti jigeef dhiiga gahaa ykn dhiiga aragachuu dhabuun, akkasumas dhiibbaan kana irraa qaama sammuutti dhufu kun ISTIROOK jedhama.

ISTIROOKIIN dhiiga ititeen ykn cooma hidda dhiigaa irraa fottoquun cufamuu fi haalaan dhiphachuun (hudhamuun) hidda dhiigaa gara sammuu ykn qaamaa sammuu deemu (Ischemic Stroke) fi hiddi dhiigaa sammuu cituun ykn jigsuun dhiigni sammuu kessatti dhangala’uu (Hemorrhagic Stroke) irra ta’uu danda’a. Gosti ISTIROOKII lamaan kun yaalli isaanii garagara (faalla wolii) fi akkasumas wontootni isaaniif nama saaxilanis gargaruma haga tokkoo qabu. 

Dhiigni gara sammuu ykn kutaa sammuu deemuu yeroo xiqqoof ykn yeroo gabaabduuf irraa dhaabatee deebi’uun (Transient Ischemic Attack) ammoo mallatoo sa’aa muraasa keeessatti mul’ate badu mul’isuu danda’a. 

Mallatoolee ISTIROOKII:

* Dubbachuu dadhabuu. Arrabni nama hihidhamuu.

* Wanta namni biraa jedhu hubachuu dhabuu.

* Tasa qaamnii cinaa tokkoo: fuula, harkaa, fi luka sochosuu dadhabuu.Cinaan sun guutuun guututti laamshayuu (Paralyze) ta’uu. 

* Ijji Cinaa tokko ykn lachuu ilaalu dadhabuu, itti dimimmisuu ykn guutuun guututti arguu dhabu. 

* Bowwoo hamaa ta’e tasa namatti dhagahamuu. Keessattu mallatoolee armaan olitti eeraman wojjiin haqqeen, lafti namaan maruun, fi yeroo muraasa booda of wollaaluun. 

* Deemuu dadhabu. Tasa madaala ofi eegu dadhabuu. 

Maatii,fira fi hiriyyaan keenya ISTIROOKII qabate/godhate jenne yoo shakkine:

*Akka seeqatu gaafachuun,ciinaan fuula tokko kaan wajjiin seequu dhabuu ykn gadi bu’uu ilaaluu.

*Harka lachuu akka olfuudhu/ol kaasu gaafachuun, harki ciinaa tokko olfudhuu dadhabuu ykn olfuudhee gubbaa irratti qabuu dadhabuu isaa ilaaluu.

*Akka jecha tokko irra deddebi’e jedhuu gaafachuun,jijjirama fi sirritti jechicha jechuu dhabuu isaa ilaaluu.

*Yoo mallatoo sadan kana mul’ise hatattamaan otoo turtii kamuu hin godhin dafanii mana yaalaa (Hospitaala) fiduu. 

Wontoota carraa ISTIROOKIIn qabamuu ol kaasan:

- Ulfaatinna gar malee guddaa ta’e qabaachuu

- Sochii qaamaa gochuu dhabuu

- Alkoolii haalaa ol baay’isanii dhuguu

- Dawaa nama si’eessu, hadoochu ykn mirqaansu kan akka Cocaine (Kokeyinii fa’a fayyadamuu

- Dhiibbaa dhiigaa haalaan ol ka’aa ta’e

- Sigaaraa aarsuu

- Haammi Koolestiroolii ol ka’e ta’e qabaachu

- Dukkuba Sukkaraa haalaan to’achuu dhabuu

- Dhukkuba Onnee (Dadhabuu Onnee ykn dhahannaa Onne wolhinsimne ykn sirri hin taane) qaabachuu

- Amma dura ISTIROOKII qabachuu ykn maatiin dhiihoo keenya isaan hubamuun

- Dubara caalaa dhiira irratti hedduminaan mul’ata.

- Keessattu Umriin keenya woggaa/ ganna 55 ol ta’uun

Wontootaa carraa ISTIROOKIIN qabamuu ol kaasaniidha.

Xaxawwan ISTIROOKII irraa dhufan:

Mallatooleenifi Xaxawwan ISTIROOKIIn fiidu qaama Sammuu miidhame irratti hunda’a. Akkasumas sadarkaa miidhama qaama Sammuu san irratti hunda’a.Xaxawwan kanniin keessaa:

* Qaamni cinaa tokkoo: fuulli, harkii fi lukti laamshayee (paralyzed) ta’e hafuu.

* Dubbachuu dadabuu. Nyaata liqimsuu dadhabuu. Barreessuuf dubbisuu dadhabuu. Waan dubbatame hubachuu dhabuu. 

* Waan amma dura ture guutun guutuutti ykn irra jireessaan irranfachuu ykn dagachuu. 

* Waa hubachuu, qaayyabachuu, madaaluufi dandeetii yaadaa fi murtee sirri qabaachuu/ dabarasuu dhabuu.

* Siree irratti hafuu. Qaama dhiqaachuuf, uffata jijjirachuuf, nyaata nyaachufii kan kana fakkaataniif deggarsa nama biraa barbaaduu. 

* Wontoota/xaxawwan kanaan wolqabatee yaada’uu fi cinqamuu irraa Muukuu sammuuf(Depresion)saaxilamuu.

ISTIROOKII akkamiin ofi irraa ittisna ykn carraa isaan qabamuu hirdhifna: 

* Wontoota carraa ISTIROOKII dabalan keessaa tokko dhiibbaa dhiigaa ol ka’aa ta’edha. Hordooffii gahaa gochuun dhiibbaa dhiigaa keenya to’achuun carraa ISTIROOKIIn hubamuu haalaan xiqqeessa.

*Hamma Koolestiroolii fi coomaa qaamaa keenya hirdhisuu. Kana gochuuf nyaata akka coomaa, foon diimaa, dhadhaa, kallee, fi nyata haphefamanii gurguraman kan koolestiroolii qaban yeroo hunda/ baay’isanii nyaachuu dhabuu/dhaabuu. 

*Sigaaraa aarsuu dhabuu/dhaabuu.

*Dhukkuba Sukkara yoo qabaanne hordoffii gahaa gochuun to’achuu.

*Ulfaatinna garmalee guddaa ta’e yoo qabaanne hirdhisuu. Ulfaatinna hojja keenyaan wol madaalu qabaachuu.

*Fuduraaleef kuduraalee gara garaa nyaachuu

*Sochii qaamaa hargansuu barbaadan/nama hargansiisan haala idile ta’een hojjachuu. 

*Hamma Alkoolii dhugnu xiqqeessu (Biiraa lamati) ykn guutumaan gutuutti dhiisuu.

*Dawaa nama si’eessan,hadoochaan ykn mirqaansan Ashiishii,Cocaine fa’a fayyadamuu dhabuu.

Horaa bulaa deebanaa!

WANTOOTA BU'UURA JAALALA DHUGAA TA'AN MURAASA

 

1,Amanamummaa

2,Obsaa

3,Dhugaa dubbachuu

4,Waliif hubachuu

5,Yeroo waliif kennuu

6,Nama of jidduu galchuu dhiisuu

7,Ejjannoo qabaachuu

8,Boriif yaaduu

9,Fedhii walii eeguu

10,Keessaa walii beekuu

11,Iccitii walii eeguu

12,Dubbattee amansiisuu

13,Uumaa ofii sodaachuu

14,Wal kabajuu

15,Yeroo hundaa walittii gammaduu

Yeroo jaalattuu yeroo kamuu onnee lama qabaadhuu maaliif yoo jattee tokkon yoo kuftee kan hafeen dhaabbattee kaataa garuu amanamaa tahii

Yeroo kamuu ofii kee ol nama hin jaalatiin maaliif yoo jattee namni jaalattee yoo si dhiisee deemee ofii keef dandamachuu dadhabdaa.

Jaalala keessaattii yeroo kamuu amanamaa tahii maaliif yoo jattee dhugaan kee guyyaa tokko ifa baatii

Jaalalaan nama tokko illee hin midhiin maaliif yoo jattee garagaltoo tahee boruu midhamtaa

Jaalalaan fayadamtee nama hin sobin maaliif yoo jattee boruu of duuba deebi'ee ati sobamtaa

Osoo hin jaalatiin siin jaaladha hin jedhiinin maaliif yoo jattee umriin nama bakka tokko hin dhaabbatuu yeroo duraa hin gubiin.

Sobaan jaalalaan siifin du'aa hin jedhiniin maaliif yoo jattee sobaa si fakkeessaa.

Dubartii kammiyyuu wanta tokkon illeen hin midhiin maaliif yoo jattee haatii tee dubartii dha.

Garaan osoo hin taanee onneen nama jaaladhuu maaliif yoo jattee jaalallii garaa deemee galma hin gahuu

Jaaladhuu jaaladhuu jaaladhuu jaaladhuu jaaladhuu jaaladhuu jaaladhuu hunda nama garuu onnee tee tokko qofaaf kennii.

GUDARII AMBOOTTAN DARBAA

 

Gudariin Amboottan darba

Nattii odeessa warri Baakkoo

Yaadnikee nabuuse sarbaa

Nabobeessa mar'immaankoo

Naqamterraa garbuun marge

Ani Arjoon xaafii haama

Guyyaa ijaan yoon si arge

Halkan abjuunan siwaama

Qofaa taa'een mataa raasa

Yaadee yaadee yaada kuusee

Garaatu siif nadhamaasa

Siif kiilookoon gadi buuse

Taatee addaa natti fidee

Qaawwa lilmoo naseensisa

Doonii eeguuf obsuu didee

Bishaanirra nadeemsisa

Lamaccaccee naguggubde

Akka afuura gafarsaa

Onneenkoo siif nadhukkubde

Moo lubbuukoon of dabarsa

Hidditee nakeessa kaata

Akka kanniisa gaaguraa

Dhangalaatee narra yaata

Akka hadiida baaburaa

Anaaf hanga geessu geessa

Siidaa jaalalaa ol dhaabdee

Onnee kiyya keessa teessa

Suuqa dhoksaa kortee yaabdee

Karaa ati baatun eega

Barii lafaa bulee ka'ee

Jaalala keetu nareeba

Alangaa fi ulee ta'ee

Jedhee yeroon sittimadhu

Cirii soqi kichuu aarii

Jaalalumaan nasimadhu

Anaaf ta'i michuu gaarii

Gaafa sana narraa gala

Akka huummoo kanan aadu

Lapheekoo naaf jiisuu mala

Guggubee inni nawaadu

Michoomakee cimsuun ala

Anis hamaa siif hin yaadu

#Dhokadheen

Si keessa of barbaada!

Hangan of yaaduun ol

Baayyiseen si'in yaada

Haala kam keessattuu

Hin dhokattu na duraa

Sirraa fagoo jiraadhus

Yaadni kan koo si bira!

Ofi koorra fagaadheen

Adamoo kan keef fiiga

Jireenya kee jiraachuuf

Jireenya kan koo diiga!

Ati garuu tasaa beektu

Siif jecha of dhabuuko!

Bira qabee sitti himuus

Siif galle guyyaa tokko!

Amma garuu natti cime

Humna koo ol natti ta'e

Jaalala koof bakka laatu

Onneen kee naaf na'ee!

KOPHEE MEEQA MANAA QABDA?

Seenaa dargaggeessa waggaa 23 tokko dubbiseen gaaffii hedduu mataa kiyya keessatti keessummeesse. Konkolaataa meeqa qabduu? Jedhee Yoon isin gaafadhe, hundi keessan akka natti gadditan waanan beekuufan gara Kophee meeqa qabduu jechuutti gadi isiniif bute. Addunyaan kuni akka tokkodha. Akka tokko kan ishee godhe immoo namuma isheerra jiraatudha malee jallachuu sirna uumamaa ishee mudateen miti. seenaa namoota qabeenya olaanaa qabatanii, qabeenya uumamaa uumaan nama hundaaf qixa hiretti ofii isaanii gar malee fayyadamanii dhaloota immoo mana hidhaa Hiyyumaa keessatti adabanii isiniif qooduu jaladheera. 

seenaa dargaggeessa tujaara konkolaataa akka jabbii qehee sooressaatii burraaqaniitti balbala isaatti walitti qabatee kan nu ilaalchisudha. Waahee dargaggeessa kanaa obsaan dubbisaa! 

Dargaggeessa Los Angeles,California tti dhalatedha. Maatii mootota Eeshiyaa keessaa dhalate. Abbaan isaa obboleessa Sulxaan Mootii Birunaahiiti.Maqaan dargaggeessa kanaa Faiq Jefri Bolkiah jedhama.Akka lakkoofsa warra Awurooppatii dhuma bara 1998 dhalate.Amma Umuriin isaa ganna 23 yeroo tahu.Taphataa kubbaa miilaati.Taphattoota kubbaa miilaa taphatan keessaa qabeenyaan kan bukkee isaa dhaabbatu hin mul'anne. Inni Sooressicha kubbaa miilaa bara kanaa Cristiano Ronaldo tiin illee harka 19 isa caala. Konkolaataawwan moodelli isaanii barbaadamoofi qaalii tahan walumatti kuma lamaaf dhibba sadii (2,300) qaba.

Qabeenyi isaa bara kanaa Doolaara Biiliyoona 20 ($20B) dha. Mucaan dargaggeessaa kuni waggaa 23 ffaa isaatti nama qabeenya kana hundaa qabudha. Qabeenya kana hedduusaa akka maatiirraa dhaaletu himama.  Kan nama ajaahibuufi shamarran hedduufimmoo dorgommii hamaa tahe immoo mucaan kun fuudhuu mitiitii jaalallee illee dhabuu isaati. Amma guyyaa hardhaatti jaalallee kan jedhamtu illee isa bukkeetti argamtee hin beektu. Baga gammaddan shamarran hedduun keessan! Maaltu beekaa? Tarii akkuma Aster gajjallaatii kaatee mootiitti heerumte, atumtuu asii kaatee mucaa kanatti heerumuu dandeessa. Silaa jaalalli qaata luka qullaasaa biyyaa bade. 

Dargaggeessi kuni konkolaattota Moodela garaagaraa qaba. Konkolaattonni kun warra akka adunyaatti sooressaan adamsamanidha. Vitz asii mandara keessa darbaa nama dhowwattu miti.Spokiyo isaanii tokkittiitu Vitz cimdii bita.Rolls Royce qofa 600, Mercedes-Benz 570, Ferrari 450, Bentley 380 akkasumas konkolaattota gara biraa 300 qaba.Walumaa galatti dargaggeessi ganna 23 kun konkolaattota 2,300 qaba. As biyya keenyatti; dargaggeessi Kophee Biraandiiwwan beekamoo keessaa sadii qabaannaan dhugumaan waan guddaadha.Kopheewwan guutummaa addunyaatti beekaman keessaa sadii afur qabaannaan milkiidha. 

Guutummaa addunyaatti kopheewwan jaalatamoon kanneen kanadha.Nike,Reebok, Adidas, Puma, Bata,New balance, Woodland, Sketcher, Peter England fi Vans dha.Dargaggeessi kanneen keessaa kophee tokko tokko qabu, akka waan milkaahaa taheetti ilaalama nubiraa! Kuniyyuu umurii 23 tti waan namaaf milkaahu miti. Faiq Bolkiah n garuu nama mana gar malee qaalii keessa jiraatu, konkolaattota kuma lamaaf dhibba sadiimmoo mooraa isaa keessa dhaabbachiisee qabudha.

Ofitti deebihaatii waan manaa qabdan of gaafadhaamee? Ati waan dadhabaa taateefii kan waan nyaattee bultuufuu waldhaansoo qabaa jiraattu? Waan hin dhamaaneefii kan jiraachuuf jettee halkaniif guyyaa hiriira taaksiidhaan mataan si cabu?  Osoo oliif gadi fiigdee hojii barbaadduu mitii kopheen tokkittiin ati qabduyyuu fuulduraan afaan bantee Qurxummii kiyyoon qabe kan fakkaatteefii? Waan ati dhibaahaa taateefii kan Konkolaataa bitachuun sitti ulfaateefii? Lakki situ dadhabaa tahee, dhama'uus dideef miti. Qabeenya dachee kanaatu, dafqa namoota hedduutu harka namoota muraasaa jiraafidha. Kunoo konkolaataa tokkittii nuyi akka waan guddaatti ilaallu, warri qaban immoo 2,300 balbala dhaabanii kan ittiin deemanuu wallaalan! 

obbolootni dachee kana irra jiraachuuf wal'aansoo osoo gootanii kan isinitti ulfaatuufii sababoonni akkas akkasii waan jiraniifidha.Gahee kee,qooda Waaqayyo akka itti jiraattuuf siif kennetti  Kan jiraachaa jiru qaama biraadha.Dadhabummaa ati qabdu osoo hin tahiin warra abba yerootu akka kanaa godhee lafa irra jiraachuu nama jibbisiise.Hiyyeessi tasumaa birmaduu jedhamuu hin dandahu.Yoo ammamuu birmadummaa isaa labsate,jiraachuuf jedhee garuu dhaqee sooressatti of gata!Yeroos birmadummaa qabu daldaluu isaati.Jiraachuuf immoo waan hedduutu raawwatama! 

Olaantummaan sooressootaa olaantummaa hin qeeqamnedha.Biyya  lafaa kana irratti sooressi bara kamuu kabajamaadha.Hiyyeessi immoo bara kamuu salphataadha.Waaqa malee eenyu hiyyeessa jaalataa? Uumamuu lafaa kaasee amma hardhaatti, boorus bara kamuu olaantummaan sooressaa  inuma jiraata. Yoos barri maal nutti hammaateree? Kan lafatti hammaate Seexana caalaa,sooressadha.Waan ittiin jiraatamu yoom dhibeeti dhaloonni "Baratu hammaate!"Jechaa jiraataree? Barri gonkumaa hin hammaanne. Kan hammaatee hammina labse Namadha! 

KALEESSA FAYYISAAKEE HAR’A GARUU ABBAA MURTII KEETI SEENAA_GADDISIISAAF BARSIISAA

Intalli durbaa kun guyyaa tokko yakka cimaa hojjattee mana murtii dhiyaatte. Adabbiin yakka isheen hojjatteef kennamu silaa hidhaa umrii guutuu ture. Isheenis yakka hojjatte kanatti baayyee gaabbitee, adabbii ishee eegachaa jirus dursitee yaaddee baayyee dhiphattee bohuu jalqabde, namni ishee gargaaruu danda’u garuu hin turre.Mana murtii keessatti yeroo maqaanshee waamamus imimmaan buustee bohuushee ittuma fufte.Maatiinii fi firootnishees ishee duukaa bohuurra kan darbe furmaata kennuufii hin dandeenye…

Tasa mana murtii keessatti wanti tokko ta’e.Murtiin osoo isheetti hin kennamin dura,namichi isheen hin beekne tokko ka’ee dhaabate, ergasii garasheetti  adeemuu jalqabe. Namootni hundumtuu callisanii gara isaa ilaaluutti ka’an.Namichis itti fufee waa’ee isheetiif falmachuu jalqabe.Yakki isheen hojjatte baayyee cimaa ta’us,namtichi humnaa fi beekumsa, dandeettii fi ogummaa,akkasumas qabeenya qabu hundumaatti fayyadamee bakka ishee bu’ee hamma dhumaatti cimee falmeef. Adeemsa seeraa yeroo dheeraa fudhateen booda isheenis bilisa baate. Isheenis gammachuudhaan imimmaan buusaa fuuldura isaatti kuftee,‘ATI GARUU EENYU?’ jettee namicha isheedhaaf falme sana gaafatte. Innis waa’ee isaa guddaa dubbachuu hin barbaanne. Guyyoota muraasaan booda  osooma beektuu, irra deebitee balleessaa fi yakka cimaa hojjatte. Qaamota seeraatiinis qabamtee mana murtiitti dhiyaatte. 

Akkuma mana murtiitti oli seenteen, namicha duraan isheedhaaf falmee bilisa ishee baase sana bakka teessoo abbaa murtii taa’eeruun argitee baayyee gammadde.Gammachuudhaanis,‘kunoo ammas deebi’ee dhufeera’ jetteen (akka inni ishee bilisa baasuuf yaaddee).Garuummoo,namtichi amma ogeessa seeraa isheedhaaf falmu osoo hin ta’in kan murtii kennu,abbaa murtii ta’eera. Namtichis bakka gad-jedhee ol-jedhee akkas jedhee,‘Kaleessa kan siif falmu ture, kanaaf osooma yakka adabsiisu hojjattee jirtuu hamma dhumaatti sii falmee bilisa sibaase. Har’a garuu ani abbaa murtiiti, murtiin ani siif kennus haqa-qabeessa ta’uu qaba’jedheen.Isheenis erga kana dhageessee booda abdii kutannaa fi gadda guddaadhaan ATI GARUU EENYU?jettee gaafatte.Namtichis deebisee,KALEESSA FAYYISAAKEE TURE, HAR’A GARUU ABBAA MURTII KEETI’ jedheen.

 

KARAAN KAMIYYUU SIGEESSA FURTUU GALMAAQABAACHUU

Namni bakka golii hin beekne akkamitti kubbaa galchuu danda'a?namni kallatti goolii hin beekne akkamitti gara gooliitti kubbaa dhiituu danda'a?hojiin keenya 90%kan hojjetamee xumuramuu yommuu galma keenya sirritti hubannee kaanu ta'uusaa irraanfachuu hin qabnu.ta'uu baannaan ni deemna,garuu galma hin geenyu,ni haasofna,garuu ergaa hin dabarsinuu,hojii ni hojjenna garuu,waan ijaarru hin qabnu,ni ilaalla garuu hin arginuu ni dhaggeeffanna garuu hin dhageenyu.Tasgabbiidhaan galma qabadhu,ol jedhii galmakee ilaali.waan itti amantetti itti adeemi gahuun kee hin hafuu!Namni tokko karaa dheeraa fi dadhabsiisaa erga adeemee booda karaa lakkuurraa ga'e.sana booda dhaabbatee nama biraa tokko argee'"daandiiwwan kana lamaan keessaa daandiin sirriin isa kami?"jedhee gaafate.Namichii immoo '"eessa deemuu barbaaddaa?jedhe gaaffii gaaffiin deebiseef.kara deemtichiis eessa akkan deemuu amma ammaatuu hin beeku jedheen Namichii daandii lakkuurraa sunis erga akkas ta'ee daandiin lamaanuu sigeessa jedhee deebiseef.karaa adeemtuun sunis erga bakka adeemtu hin beekne yoo taate karaan hundumtuu sigeessa''jedhu fudhatee ergaankee naaf galeera''jedhee callisee.

''Waanti murteessaan bakka dhufte beekuu muti,bakka deemaa jirtu beekuukeeti''Brian Tracy.